Sjefs tuintips: zo maak je een afdakje voor tomaten

Tomaten zijn de ultieme bekroning op de moestuinoogst. Maar ziektes liggen op de loer. Wie zijn tomaten phytophthora-vrij rijp wil krijgen, moet de planten beschermen tegen regen. Sjef van der Loo experimenteerde uitgebreid met afdakjes en laat zien hoe je zijn beste ontwerp nabouwt. 

Dit heb je nodig:

• 6 x lange staander A: 105 x 22 x 50 mm
• 6 x korte staander B: 70 x 22 x 50 mm
• 6 x ligger C: 120 x 22 x 50 mm
• 2 x opbindlatten D: 195 x 22 x 30 mm
• doorzichtig golfplaat 120 x 244 cm (smallere platen kunt u elkaar overlappend gebruiken)
• 6 stroken folie van 105 x 12 cm
• 1 stuk dauwdruppelfolie ca. 240 x 140 cm
• 1 stuk zijkantenfolie ca. 320 x 65 cm
• punaises
• 9 schroefhaakjes
• houtschroeven
• tiewraps
• 10 plastic doekklemmen (bijvoorbeeld showtec midi clip)
• 10 x elastisch koord (ca. 25 cm lang, 4 mm dik)
• zaag
• accuboormachine
• grondboor (8 cm)

Zo ga je te werk:

Het afdak bestaat uit 3 rechte bogen waarop de golfplaat ligt. De poten bestaan uit 2 delen: een deel dat onder de grond zit en dus gaat rotten en een deel dat ruim boven de grond blijft. Op die manier is het afdak makkelijk te vernieuwen als het ondergrondse hout gaat rotten.

• Boor (op de op de tekening hierboven aangegeven plek) de gaten in liggers C.
• Schroef per boog 2 staanders A aan een ligger C zoals op de tekening aangegeven.
• Verleng de staanders door lat B eraan te schroeven. Maak op die manier 3 bogen.
• Draai schroefhaken in de opbindlatten D. Bij de eerste lat draai je het eerste schroefhaakje op 35 centimeter en daarna nog 4 haakjes op ieder 30 centimeter van elkaar.
• Bij de tweede lat begin je op 50 centimeter met het eerste schroefhaakje. In deze lat draai je in totaal 4 haakjes, ook steeds op 30 centimeter afstand van elkaar.
• De bogen bevestig je met de opbindlatten D aan elkaar.
• Schroef de opbindlatten vast tegen de onderkant van de liggers. Let hierbij op dat de staanders goed staan: bij de buitenste bogen zitten staanders A aan de buitenkant van de constructie.
• Maak het stuk grond waar het afdak moet komen vlak met een hark.
• Bij het neerzetten komt een paar extra handen goed van pas. Zet het afdak op de grond en druk deze aan, zodat je ziet waar de gaten voor de palen moeten komen. Zorg er hierbij voor dat het geraamte goed haaks is, met een winkelhaak in een van de hoeken.

• Maak met de grondboor gaten van ongeveer 65 centimeter diep.
• De constructie moet uiteindelijk iets aflopen, waarbij de ene buitenste boog 5 tot 7 centimeter hoger ligt dan de andere buitenste boog. Op die manier loopt het water beter weg. Maak de gaten dus steeds een fractie dieper.
• Zet de constructie in de gaten in de grond en check met de waterpas of de constructie iets afloopt.
• Schep tuingrond rondom de staanders in de gaten.
• Druk de grond in de gaten aan met een lat.    
• Bevestig op iedere toplat met punaises een strook folie, om de dauwdrupfolie tegen splinters te beschermen.
• Op dezelfde manier maak je stroken aan de staanders aan de zijde van het afdak die je later wilt beschermen met folie (de voornaamste regenzijde).
• Leg nu het grote stuk folie over de middelste ligger C.
• Laat de folie schuin aflopen naar de onderkant van de twee buitenste liggers C.
• Draai een schroefhaak op 2 centimeter afstand van het uiteinde van de buitenste ligger C; herhaal dit op alle hoeken.
• Zet het plastic vast met een doekklem en een stuk elastisch koord, dat je aan de haken bevestigt.
• Vouw de overblijvende stukken plastic naar buiten over de buitenste liggers C.  

• Leg de golfplaten op liggers C. De plaat steekt aan elke kant 25 centimeter buiten de staanders uit.
• Leg de overige drie liggers C op de golfplaat en zet ze op de onderste liggers vast met tiewraps, door de gaten die je al hebt geboord.
• Tot slot maak je het zijkantenfolie vast. Zelfs met een afdak kunnen de tomatenplanten nat worden door regen of dauw. Er is zijkantenfolie en ventilatie nodig. Onder en boven het zijkantenfolie komen daarom luchtopeningen van 15 tot 20 centimeter.
• Bevestig een schroef aan boven- en onderzijde van de buitenkant van de middelste staander aan de regenkant. Plaats ook schroeven aan de voorzijde van de twee buitenste staanders aan de niet-regenkant, ongeveer 15 centimeter vanaf de ligger en vanaf de grond (zie tekening).
• Maak het zijkantenplastic vast door het met de klemmen en elastiekkoord vast te zetten aan deze schroeven.
• Vouw een rand van het plastic dubbel aan de randen waar je een doekklem bevestigt.
• Haal het zijkantfolie weg bij warm, droog weer en maak het weer vast als er kou of regen wordt verwacht. Bij heftige regen of noorderwind kun je ervoor kiezen om ook voor de vierde zijde folie te maken.

Je tomatenafdak is klaar!

Het afdak is nu klaar voor gebruik. Zet 9 tomatenplanten in driehoeksverband onder de haken aan de opbindlatten. Aan de haken bevestig je touw, dat je om de tomatenplanten heen draait tijdens de groei. Sjef heeft hiervoor een handig systeem bedacht dat hij uitlegt op zijn blog: www.sjeftuintips.wordpress.com. Zoek op ‘tomatenafdak’.