Soay schaap: unieke minimoeflon
De soay is het verwilderde schaapje van de Schotse Saint Kilda-eilanden. Onder barre omstandigheden wist het daar te overleven nadat de mensen er waren vertrokken. Van alle rassen staat dit schaapje nog het dichtst bij het oerschaap. Het verliest zijn wintervacht op een natuurlijke manier, heeft geen hulp nodig om af te lammeren en vindt zelfs een brandnetel op z’n tijd heerlijk. In veel opzichten lijkt het een minimoeflon.
Soay-schaapjes
Edwin Kuijpers uit Heeswijk-Dinther houdt soay-schaapjes met zijn levenspartner Elle van der Zanden. “Een moeflon heb ik altijd een ontzettend mooi, wild schaap gevonden en deze lijken erop. Moeflons kunnen we hier niet houden, deze wel.” De soay is een soort miniatuuruitvoering van de moeflon. Een enkele soay heeft hetzelfde witte ‘zadel’ op zijn rug als een moeflon, dezelfde aftekeningen, en zelfs in de vorm van de hoorns zijn er overeenkomsten. Een moeflon heeft haar, een soay wol, maar wat ze wel weer gemeen hebben: “Een sloper”, stelt Edwin resoluut over de ram van de kleine kudde. “Zie je die palen scheef staan? Die stonden ooit recht, diverse liggen plat. Het is wel een baasje, ja.”
Soay als oerschaap
Het wilde ziet Edwin terug in het graasgedrag. “Ze eten veel meer hout. Ik voer ze elke dag wilgentakken bij, want ik weet dat ze het graag hebben en er staan genoeg knotwilgen rondom. Ze zijn niet kieskeurig en het valt op dat ze ook brandnetels eten. Later in het jaar, wanneer de groei uit het gras is en ze de rest wat minder interessant gaan vinden, beginnen ze eraan. Het hoort bij het overleven van zo’n oerras.”
Scheren overbodig
De soay hoef je niet te scheren. “Het verliest zelf zijn wol en de vogels pikken die op om er nestjes mee te maken. Wol is een probleem voor de schapenboeren, want niemand wil nog wol kopen. Ze maken er zelfs mestkorrels van. Hier valt de wol op de grond en wat de vogels niet meenemen, werkt misschien wel als meststof voor het gras.”
Het wilde karakter van de soay
De soay is met zo’n zestig centimeter hoogte slechts een klein beetje groter dan de ouessant en valt daarmee in dezelfde categorie kleine schapen. “Ouessants zijn makker, die krijg je echt tam als je ze een beetje voert. Als je een ouessant pakt om te scheren of voor controle, dan komt hij de volgende dag bij je terug. Een soay komt uit je hand eten, maar als je ze een keer hebt gevangen, dan kun je weer opnieuw beginnen met vertrouwen kweken. Er zit echt wel wild in. Als ze in hun vluchtgedrag zitten, springen ze met vier pootjes tegelijk als een hert door de wei en ook hoog. Je moet er rustig mee omgaan, maar dat zie ik als mooie uitdaging.”
Meer weten over het soay schaap? Lees het volledige artikel in Landleven november.
