Kies de juiste schep
Een boom poten, de moestuin spitten of een geul graven: voor elke klus op het erf is er de juiste spade, schop of bats. Maar weet je welke? Met veel batsen kun je prima spitten en graven, behalve met de schepbats; die is voor bóven de grond. Gerrit Rouwenhorst, specialist in bos- en tuinmachines, en expert Paul Brekelmans van de firma Kooijmans leggen uit.
Hobbyspade (naamloos)
Geschikt voor: lichtere grondsoorten (zand, veen). Klussen: alle kleinere spit- en graafklusjes op het erf. Blad: gestraald, niet-gehard staal; heeft een vaste gevouwen dul.
Steel: Atlassteel van gewaxt essenhout.
Verkoopprijs: circa € 15,-.
Allround spade (Atlas Diamant)
Geschikt voor: alle grondsoorten. Klussen: alle denkbare spit- en graafklusjes en klussen op het erf, zoals verplanten van struiken en planten, spitten van de moestuin, enzovoort.
Blad: gepolijst, gehard staal, scherp, met twee aangesmede veren.
Steel: gelakte rechte spadesteel van essenhout.
Verkoopprijs: circa € 34,-.
Damesspade (Britta)
Geschikt voor: alle grondsoorten. Klussen: lichtere graafklusjes rond het huis, zoals verplanten van struiken en planten.
Blad: roestvrij staal, zeer glad waardoor de grond er minder snel aan blijft kleven, met twee aangesmede veren.
Steel: gelakte essenhouten steel. Opmerkelijk: fraai afgewerkt lichtgewicht stuk gereedschap met iets dunnere steel dan normaal, ø 34 mm.
Verkoopprijs: circa € 68,-.
Allround spade (Spear & Jackson, type 1043)
Geschikt voor: alle grondsoorten. Klussen: alle denkbare spit- en graafklusjes en klussen op en om het erf. Blad: gehard staal met de voor dit merk kenmerkende lange hals.
Steel: gelakte essen steel is, ten behoeve van de bevestiging in de lange hals, ingefreesd en voorzien van een Engelse kruk (hilt).
Opmerkelijk: het blad is gestraald en grijs gecoat, waardoor aarde eerder aankleeft, maar wat flink scheelt in de aanschafprijs.
Verkoopprijs: circa € 32,- (ook verkrijgbaar met gepolijst blad, type 1041 voor circa € 70,-).
Hobby spitvork, viertands (naamloos)
Geschikt voor: alle lichtere grondsoorten. Klussen: ideaal voor het verplanten van struiken en planten: de wortels van de plant worden veel minder beschadigd. Tevens zeer geschikt voor aardappels rooien.
Tanden: gehard staal; het geheel is met een stift in een gat in het steeleind gestoken. Opmerkelijk: ook verkrijgbaar als ‘allround vork’, geschikt voor alle (ook de zwaardere) grondsoorten en voorzien van twee aangesmede veren, voor circa € 50,-.
Steel: gelakte essen steel is voorzien van een Engelse kruk omsloten door een veerbus.
Verkoopprijs: circa € 20,-.
Hobby steekbats (naamloos)
Geschikt voor: lichtere grondsoorten. Klussen: alle kleinere klusjes op het erf waarbij grond moet worden omgezet of verplaatst.
Blad: gestraald, niet-gehard staal (¼ 000).
Steel: eenvoudige steel van blank essenhout.
Verkoopprijs: circa € 12,-.
Allround steekbats (AB&C – Ideal)
Geschikt voor: alle grondsoorten. Klussen: alle klussen, zoals verplanten, spitten en graafwerkzaamheden.
Blad: gepolijst, gehard staal, scherp, met ronde dul (1/4 00).
Steel: gebogen, gewaxte essenhouten steel met een doorgestoken hilt.
Verkoopprijs: circa € 30,-.
Professionele steekbats (AB&C – Ideal – Ruhr Brillant)
Geschikt voor: alle grondsoorten. Klussen: alle denkbare klussen, tot de allerzwaarste.
Blad: gepolijst, zeer hard staal, scherp, met ronde dul (1/4 000).
Steel: gebogen, gewaxte essenhouten Atlassteel met een doorgestoken hilt. Opmerkelijk: hardheid van het blad ligt tussen de 45 en 50 Rockwell, harder spadestaal bestaat niet.
Verkoopprijs: circa € 34,-. De steekbats kan worden geleverd met een extra opstapje tegen het wegglijden en ter bescherming van schoenen en klompen. Deze variant is erg populair bij hoveniersbedrijven en kost circa € 38,-.
Hobby schepbats (naamloos)
Geschikt voor: lichtere grondsoorten. Klussen: kleinere klusjes bovengronds.
Blad: gestraald, niet-gehard staal (½ 0).
Steel: eenvoudig, van blank essenhout.
Verkoopprijs: circa € 14,-.
Tekst en fotografie: Arjan Wijnstra
Allround schepbats (AB&C – Ideal)
Geschikt voor: alle grondsoorten. Klussen: alle denkbare bovengrondse klusjes.
Blad: gepolijst, gehard staal, scherp, twee aangesmede veren (½ 0).
Steel: gebogen, gewaxte essenhouten steel met een doorgestoken hilt.
Verkoopprijs: circa € 30,-.
Namen en termen
Dul = cilindervormige constructie waarin de steel verankerd zit.
Hilt = T-stukje van de handgreep.
Veren = strippen aan de boven- en onderzijde waarmee de steel wordt gefixeerd.
Veerbus = dul met twee veren.
