Pikorde bij hennen en hanen

Hennen en hanen bepalen elk op hun eigen manier wie de baas is. Hanen pakken dit agressiever aan dan hennen. Toch is er ook bij hennen zeker sprake van een sociale rangorde.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met het landelijk kennisnetwerk Levende Have.

De pikorde bestaat zowel onderling tussen hanen als onderling tussen hennen. Deze hiërarchie is bij hennen vaak lange tijd stabiel. Door middel van subtiele vormen van dreigen en wijken blijft deze rangorde in stand. Bij hanen wordt bij het bepalen van de pikorde naast het dreigen en wijken ook agressief gedrag vertoond. Zo pikken ze op elkaar, vallen aan met de sporen op hun poten en jagen ze achter elkaar aan. Verenpikken hoort niet bij het bepalen van de rangorde, dit gedrag komt niet voor in de vrije natuur. Om een pikorde in stand te houden, moeten de dieren elkaar herkennen. Kippen kunnen veertig verschillende individuen onderscheiden in een groep. Door onderling veel geluiden te maken vertellen ze aan elkaar hoe ze zich voelen, wie de baas is en of er gevaar dreigt. Wetenschappers onderscheiden wel dertig verschillende soorten geluiden.

Sociale status

De grootte, kleur en vorm van de kam van een haan beïnvloed zijn sociale status. Ook heeft zijn leeftijd, ras, grootte, kleur, gewicht en gezondheidstoestand invloed. Door te kraaien geeft een haan aan hoe sterk hij is. Hennen kijken naar het uiterlijk en het gedrag van soortgenoten bij het inschatten van de sociale status. Wanneer een hen uit eigen groep een vreemde hen verslaat, zal de groep deze vreemde hen aanvallen. Wordt de hen uit eigen groep verslagen, dan wordt de vreemde hen met rust gelaten.      

Kippenladder

Voordat de kippen in de avond op stok gaan, willen ze nog wel eens hun territorium overzien. Om in deze natuurlijke behoefte te voorzien kun je een kippenladder plaatsen. Op deze manier kunnen de kippen in volgorde van hun rangorde plaatsnemen en hun territorium overzien. De ladder is verplaatsbaar en op deze manier hoeven de kippen niet in hun eigen uitwerpselen te zitten.

Naast dat de kippen hiermee overzicht krijgen over hun gebied, biedt het de kippenhouder ook inzicht op de onderlinge verhouding tussen de kippen. Het schijnt dat de onderlinge verhouding van hennen niet alleen bepaald wordt door middel van een rangorde, maar dat ook vriendschap een rol kan spelen.