Aantastingen bij fruitbomen

In de boomgaard kunnen verschillende soorten aantastingen voorkomen. Hier lees je per fruitsoort hoe je de aantastingen kunt herkennen en voorkomen.

Aantastingen bij appelbomen

Vruchtboomkanker

Veroorzaker: De schimmel Nectria galligena.

Symptomen: Opengebarsten gezwellen op (jonge) takken en stammen. Takken en takdelen kunnen bij een ernstige aantasting afsterven. Ook vruchten kunnen worden aangetast. Dit verschijnsel wordt ‘neusrot’ genoemd.

Voorkomen: Kies voor rassen die een zekere weerstand hebben. Voorkom een nieuwe aantasting door aangetaste takken en plekken tijdig en radicaal te verwijderen. Houd de kroon open door zo nu en dan te snoeien.  

Schurft

Veroorzaker: De schimmel Venturia ineaqualis.

Symptomen: De bladeren en jonge scheuten raken bedekt met zwartgrijze vlekken, waarna de bladeren soms massaal afvallen en de jonge scheuten soms in hun geheel afsterven. De vruchten vertonen vaak barsten.

Voorkomen: Kies voor rassen die een zekere weerstand hebben.
 

Meeldauw

Veroorzaker: De schimmel Podoshaera leucotricha.

Symptomen: Met name jonge scheuten raken bedekt met een wit poeder.

Voorkomen: Voorkom een nieuwe aantasting door de aangetaste scheuten in een vroeg stadium te verwijderen.
 

Monilia-vruchtrot

Veroorzaker: De schimmel Monilia fructigena.

Symptomen: Rotte plekken met daarop in ringen gegroepeerde, witgele
vruchtlichaampjes van de schimmel.

Voorkomen: De rupsen bestrijden die wormstekigheid veroorzaken. 
De boorgaatjes zijn de invalsplaats voor deze schimmel.

Wormstekigheid

Veroorzaker: De rupsen van diverse soorten fruitmotten.

Symptomen: Boorgangetjes in de vruchten. De appels vallen vroegtijdig af.

Voorkomen: Afgevallen en aangetaste vruchten verwijderen. De aanwezigheid van natuurlijke vijanden stimuleren door bijvoorbeeld geen breedwerkende bestrijdingsmiddelen te gebruiken, door houtwallen aan te planten, door nestkasten voor vogels op te hangen en door schuilplaatsen voor oorwormen te creëren. 
 

Bladvraat

Veroorzaker: De larven van wintervlinders.

Symptomen: In het voorjaar worden de bladeren door rupsjes aangevreten.

Voorkomen: Breng in de vroege herfst lijmbanden rond de stam aan.
 

Bladrollers

Veroorzaker: De rupsen van nachtvlinders.

Symptomen: De bladeren en bloesems worden aangevreten en met spinsel samengerold. Ook de vruchten worden aangevreten.

Voorkomen: Trek natuurlijke vijanden aan (zie wormstekigheid).
 

Knopsterfte of ‘kappertjes’

Veroorzaker: Appelbloesemkever.

Symptomen: Opdrogende bloemknoppen die zich niet meer openen en bruin worden.

Voorkomen: Is in de regel niet nodig. De aantasting leidt tot een natuurlijke vruchtdunning die soms zelfs gewenst is.
 

Appelbloedluis

Veroorzaker: De wolluis Eriosoma lanigerum.

Symptomen: Witte, wollige kolonies veroorzaken zuigschade en galvorming op de takken.

Voorkomen: De natuurlijke bestrijding door sluipwespen is in de regel voldoende, er hoeft niet ingegrepen te worden.

Aantastingen bij kersenbomen

Bacteriekanker

Veroorzaker: De bacterie Pseudomonas mors-prunorum.

Symptomen: De bladeren aan een hoofdtak verkleuren plotseling en vroegtijdig geel en rood. Op deze takken, soms zelfs op de stam, ontstaan ingezonken plekken waaruit gom komt. Bij de kers sterven vaak takken in hun geheel af en zelfs complete bomen gaan soms aan de ziekte ten onder.

Voorkomen: Aangetaste takken verwijderen. Het aanplanten van minder gevoelige rassen.

Monilia-vruchtrot

Veroorzaker: De schimmels Monilia fructigena of M. laxa.

Symptomen: Rottende vruchten met bruingele ringen.

Voorkomen: Vruchtdunning toepassen en de kroon, direct na de oogst, wat open snoeien.
Geen gevoelige rassen planten.

Hagelschotziekte

Veroorzaker: De schimmel Clasterosporium carpophilum.

Symptomen: Gaten in de bladeren, alsof er met hagel doorheen is geschoten.

Voorkomen: Aantasting is meestal niet ernstig, soms alleen wat vroege bladval.

Aantastingen bij perenbomen

Schurft

Veroorzaker: De schimmel Venturia pirina.

Symptomen: Donkerbruine tot zwartachtige vlekken op de bladeren en blaasvormige vlekjes en stipjes op de jonge takjes. De bast laat na verloop van tijd pleksgewijs los, waarna de twijgen vaak geheel afsterven. Op oudere takken manifesteert de aantasting zich in ‘kruimelige’ plekken. Ook de vruchten kunnen misvormd raken. Ze groeien niet voldoende uit en zijn hard.

Voorkomen: Door het afgevallen blad tijdig te ruimen, wordt de kans op een nieuwe infectie verkleind. Kies voor rassen die minder vatbaar zijn voor de aantasting.

Perenroest

Veroorzaker: De schimmel Gymnosporangium fuscum.

Symptomen: Oranjerode bladvlekken. De bomen kunnen in het midden van de zomer al hun meeste bladeren verliezen.

Voorkomen: Plant perenbomen niet in de buurt van jeneverbessen of verwijder deze struiken uit de directe omgeving.
 

Wormstekigheid

Veroorzaker: De fruitmot Cydia pomonella.

Symptomen: Boorgangetjes in de vruchten. De peren vallen vroegtijdig af.

Voorkomen: Afgevallen en aangetaste vruchten verwijderen. De aanwezigheid van natuurlijke vijanden stimuleren door bijvoorbeeld geen breedwerkende bestrijdingsmiddelen te gebruiken, door houtwallen aan te planten, door nestkasten voor vogels op te hangen en door schuilplaatsen voor oorwormen te creëren.
 

Perenpokziekte

Veroorzaker: Mijten.

Symptomen: Kleine, geelgroene of rode bobbeltjes op de bladeren, vooral langs de bladnerven. Deze worden later zwart.

Voorkomen: Geen ernstig probleem, bestrijding kan gewoonlijk achterwege blijven.

Aantastingen bij pruimenbomen

Loodglansziekte

Veroorzaker: De schimmel Chondros Stereum purpureum.

Symptomen: De bladeren vertonen een zilverachtige glans en een wat grijs uiterlijk. De bomen kunnen na verloop van tijd afsterven.

Voorkomen: Plant minder gevoelige rassen aan. Verwijder bij deze rassen in een vroeg stadium een ‘verdachte’ tak. Voorkom dat de schimmel zich via de snoeischaar verspreidt, door deze herhaaldelijk in alcohol te ontsmetten. Dien wat extra stikstofhoudende mest toe.
 

Monilia-vruchtrot

Veroorzaker: De schimmel Monilia fructigena.

Symptomen: Ernstige rotting van vruchten waarop geelwitte plekjes verschijnen, die vaak in ringen gegroepeerd zijn.

Voorkomen: Pas vruchtdunning toe en plant geen gevoelige rassen aan

Bacteriekanker

Veroorzaker: De bacterie Pseudomonas mors-prunorum.

Symptomen: De bladeren aan een hoofdtak verkleuren plotseling en vroegtijdig geel en rood. Op deze takken, soms zelfs op de stam, ontstaan ingezonken plekken waaruit gom komt.

Voorkomen: Verwijder aangetaste takken zo snel mogelijk in hun geheel, om het afsterven van de boom te voorkomen.