Zoektocht naar de perfecte sierui
De laatste voorjaarsbollen die in bloei komen zijn de sieruien oftewel Alliums. In hun bloeitijd mei en juni zijn de meeste tuinen al volop in ontwikkeling en lijkt hun komst wellicht wat overbodig. Maar met een explosie van kleine stervormige bloemetjes bovenaan een statige steel verdient de stijlvolle plant een plekje in de border. Veredelaar en kweker Ton Langedijk sr. is er weg van en blijft op zoek naar de ultieme sierui.
Een beetje verdord blad, waaruit kaarsrechte, onvertakte, bijna vingerdikke stengels omhoog steken. Dat klinkt niet direct geweldig, maar bovenaan die stengels… Van afstand lijkt daar net een compacte bol te zitten, maar wie van dichtbij kijkt, ziet dat deze gevormd wordt door een explosie van kleine, stervormige bloemetjes.
“Bij sommige selecties zoals Allium ‘Ambassador’ heeft een bloembol wel tweeduizend afzonderlijke bloemetjes”, vertelt veredelaar en kweker Ton Langedijk uit Zwaagdijk, tussen de statige stelen die voor hem in het gelid lijken te zijn gesprongen. “Die tweeduizend bloemetjes bloeien allemaal na elkaar in fases. De nieuwe bloemknopjes dringen zichzelf voorbij de bestaande bloemetjes, zodat je geen verwelkte bloemetjes ziet. Zo’n bloembol kan wel drie weken bloeien!”
Blad laten zitten
Het blad van sieruien wordt vaak al lelijk als stengel en knop gevormd zijn en de uitbundige bloei nog in aantocht is. Omdat het bolgewas pas laat bloeit is dit meestal geen probleem, omdat omliggende planten het blad aan het oog onttrekken.
Laat je niet verleiden om bruine bladeren weg te halen, het blad mag er pas af als de bloem uitgebloeid is. Uit het blad haalt de plant namelijk voedsel voor de ontwikkeling van de bol, wat de bloei het jaar daarop ten goede komt. De bloem wordt uiteindelijk pas in augustus/september aangelegd.
Er zijn inmiddels ook soorten in de handel waarvan het blad langer mooi blijft, zoals ‘Mount Everest’, ‘His Excellency’, ‘Ambassador’, ‘Mercurius’ en Allium schubertii.
Tons favorieten
| Soort | Hoogte | Kleur | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| A. ‘Ambassador’ | 125 cm | paars | stoer uiterlijk |
| A. ‘Mount Everest’ | 1 m | zuiver wit | mag in geen tuin ontbreken |
| A. jesdianum ‘Early Emperor’ | 70 cm | violet | schitterende meeldraden en bloeit al in april |
| A. jesdianum ‘White Empress’ | 70 cm | sneeuwwit | zusje van de vorige, ook schitterende meeldraden en bloeit eveneens in april |
| A. ‘His Excellency’ | 1 m | blauwpaars | bijzondere kleur |
| A. schubertii | 50 cm | roze | enorme bloem, diameter 40 cm |
| A. ‘Mer’curius’ | 70 cm | steenrood | prachtig blad, bloeit laat |
| A. ‘Firmament | 70 cm | 70 cm | purper met metallic glans, bloeit laat |
| A. altissimum | 2 m | lila/paars | zeer imposante verschijning in de tuin |
Alliums planten
De beste planttijd van Allium-bollen is van oktober tot half december op een zonnige open plaats. Wat later zou ook nog kunnen, maar een net geplante bol die nog niet op de wortel staat, is gevoeliger voor vorst dan een bol die al geworteld is. Heb je laat geplant en is er vorst op komst? Geef de bollen dan een extra beschermlaag in de vorm van een laag blad. Alliums willen graag een centimeter of 10 aarde op hun bol.
Allium-wetenswaardigheden
- Alliums groeien schuin als ze te dicht bij een huis, schutting, heg of ander donker obstakel staan. Ze willen volop licht krijgen en ergens bovenuit kunnen steken.
- De diversiteit is enorm; Alliums bloeien in allerlei soorten en maten van half april tot half augustus. De laagste is A. oreophilum met z’n 5 centimeter en de hoogste is A. altissimum van 200 centimeter.
- Alliums staan lang op de vaas. Leuke snijsoorten zijn ‘Globemaster’, ‘Purple Surprise’, ‘Ambassador’ en ‘His Excellency’. Ook uitgebloeide Alliums zijn vanwege hun decoratieve zaaddozen mooi in de vaas. De meest aantrekkelijke zijn Allium christophii en A. schubertii.
- Alliums kunnen twee jaar in de grond blijven. Daarna is het beter om ze direct na de bloei te rooien en in het najaar opnieuw uit te planten. Bewaar ze op een droge, koele plaats.
- Leuke soorten om te verwilderen zijn de kleinbloemige zoals Allium ursinum (daslook), Allium cernuum en Allium tuberosum (Chinese bieslook). Maar ook de langstelige Allium altissimum kan in een grote tuin een belangrijke rol vervullen als verwilderingsplant.
- Steriele soorten zoals ‘Ambassador’, ‘Firmament’ en ‘Pinball Wizard’ bloeien langer omdat ze niet bestoven worden.
