Maak een tuinhek van takken

De grillige vormen van een afgewaaide tak inspireerden Landleven-timmerman Nick van Zutphen tot het maken van dit takkentuinhek. De natuurlijke lijnen vormen een creatieve uitdaging, met een robuust resultaat. Laat je inspireren. In dit artikel vind je het filmpje en de werktekening.  De werkbeschrijving vind je in Landleven oktober.

Werktekening takkentuinhek

Dit heb je nodig:

• aantal takken (5-7 cm doorsnede)
• 2 x plaatduim (16 mm)
• 2 x duimheng (50 cm)
• 4 x houtdraadbout M8 x 60
• 4 x slotbouten M8 x 120 mm
• lange schroeven (5,0 x 100mm)

En verder:

• rolmaat
• takkenzaag
• potlood
• lijmklemmen
• accuboor
• speedboor ø14 mm
• balkenboor ø8 mm
• balkenboor ø5 mm
• 1 ringsleutel 13

In de natuur is alles anders

Je bent van ons gewend dat we keurige werkbeschrijvingen leveren die je gemakkelijk stap voor stap kunt volgen. Vergezeld van een boodschappenlijst waarmee je zo langs de bouwmarkt kunt. In dit geval is het net even anders, want de natuur levert geen standaardmaten of consistente vormen. Timmerman Nick van Zutphen laat je stap voor stap zien hoe hij zijn hek heeft gemaakt en geeft je handige tips hoe je dat zelf kunt doen. De lengtes van de schroeven en slotbouten moet je wellicht aanpassen aan de dikte van de takken die je gebruikt.

Houtkeuze

Nick: “Het is natuurlijk het handigste om hout uit eigen tuin te gebruiken. Hier is bij een storm een grote tak van een den afgebroken. Vers dennenhout is misschien niet de meest voor de hand liggende keuze, al is het alleen al om de hars die er nog uit komt. Tegelijkertijd vind ik het wel heel leuk, want ik werk vaak met vurenhout, en dat is afkomstig van naaldbomen. En om eerlijk te zijn ben ik gevallen voor de uitstraling van het onbewerkte dennenhout. Ik laat de bast erop zitten, ook al raakt deze gemakkelijk beschadigd. Juist deze ruwheid vind ik prachtig.”

Basis

“Ik ben begonnen met het zoeken van één of twee takken van 8 à 9 centimeter doorsnee die in een y-vorm lopen, dus één min of meer recht stuk van 120 centimeter lang met een zijtak die schuin oploopt maar wel parallel is aan de hoofdtak. Het idee is dat de hoofdtak (A) de onderkant van het hek wordt en de schuine zijtak diagonaal naar de bovenkant loopt; dit geeft stevigheid. Het kruispunt heb ik bewust bij het scharnier geplaatst, omdat dit het zwaarste en sterkste gedeelte is. Vervolgens heb ik gezocht naar nog zo’n tak, maar die kon ik helaas niet vinden. Daarom heb ik voor de bovenkant een rechte tak gebruikt zonder aftakking (B). Beide hebben een lichte kromming, dit gebruik ik als creatief element en ik laat beide in dezelfde richting afbuigen.”

Scharnieren

“Ik vervang een bestaand hekje en gebruik daarom in de werkplaats een willekeurig balkje om de plaatduimen tijdelijk op te bevestigen, met een tussenruimte van 80 centimeter. Schuif de duimhengen over de plaatduimen en leg de duimhengen op hun kop op de werktafel en takken A en B erbovenop. Gebruik lijmklemmen om het geheel bij elkaar te houden. Nu ga je takken A en B zo richten dat de scharnieren gemakkelijk kunnen draaien en dat jouw hek de gewenste vorm krijgt. Zorg dat de duimhengen 5 centimeter uitsteken.”

Scharnieren bevestigen

Maak met een potlood een loodrechte verticale streep op de kopse kant van A en B. Maak A en B los, draai ze om en klem ze met een lijmklem vast aan de werktafel zodat de verticale streep loodrecht staat. Leg de duimheng erbovenop, markeer de gaten, haal de duimheng weg en boor met een 8 millimeter balkenboor een gat dat het dichtst bij het scharnier zit. Boor met een 5 millimeter balkenboor nog twee gaten van 60 millimeter diep. Leg de duimheng weer bovenop A en steek door de overige twee gaten twee M8 houtdraadbouten van 60 millimeter lang. Herhaal dit voor B. Leg A en B weer op de kop op de werktafel, pak het tijdelijke balkje en schuif de duimhengen weer op de plaatduimen. Het is van belang dat je nu A en B weer aan de werktafel klemt en deze zo richt dat de scharnieren makkelijk kunnen bewegen.

Dwarsliggers

“Zoek een tak die vrij recht en stevig is en een doorsnede van ongeveer 6 centimeter heeft. Zaag deze op een lengte van 100 centimeter (C). Leg C bovenop de open gaten van A en B. Boor haaks door C met de 8 millimeter balkenboor en steek er M8 slotbouten doorheen; ik heb er bouten met een lengte van 140 millimeter voor gebruikt. Om een stevige verbinding te maken heb ik in B met een takkenzaag een inkeping gemaakt waar C in valt. Voor de tegenoverliggende tak (D) heb ik een iets langere tak gebruikt (120 centimeter) om alle uiteinden van A en B met elkaar te kunnen verbinden. Als je goed kijkt, kun je zien dat A aan de ene kant van D zit en B aan de andere. Dit kwam zo uit door de buiging van A en B.”

Nicks tips

1. Hout vinden: De kans dat je precies de tak vindt die je nodig hebt is klein, maar het zijn juist de afwijkingen die je creatief kunt inzetten.
2. Afwerking: Je kunt jehekwerk ruw laten met de bast erop, of ervoor kiezen om de bast eraf te halen en je hek een meer afgeronde uitstraling te geven. Voor een langere levensduur kun je het hout afwerken met lijnolie.
3. Uitstekende takken: Laat de uitstekende stukken tijdens het bouwen nog even zitten, wie weet kun je ze in een later stadium gebruiken voor een creatieve verbinding. Je kunt ze altijd nog weg zagen.