Koude bak maken

Een koude bak is ideaal om al vroeg in de vollegrond te kunnen voorzaaien. Landleven-timmerman Nick van Zutphen voorzag dit zelfgemaakte exemplaar van een extra handigheidje. Hij maakte hem inklapbaar, zodat je hem eenvoudig uit de tuin haalt en wegbergt zonder dat hij al te veel ruimte inneemt. Klaar voor het volgende seizoen. In dit filmpje geeft Nick uitleg over maken van het deksel en laat hij zien hoe je de bak inklapt. De werkbeschrijving staat in Landleven maart 2019.

Dit heb je nodig:

• 5 x rabat vuren 18 x 130 mm, 270 cm (halfhouts)
• 2 x vuren geschaafd 18 x 44 mm, 210 cm
• 12 x schroef 5,0 x 40 mm, zelfborend
• 36 x schroef 3,5 x 20 mm (scharnieren)
• 8 x schroef 3,5 x 45 mm, zelfborend
• 70 x schroef 4,0 x 30 mm, zelfborend (hout en scharnieren)
• 2 x windhaak 60 mm
• 4 x scharnier 60 x 46 mm
• 3 x scharnier 75 x 75 mm (pen kan er uit)
• 2 x staartscharnier 125 mm, zwart
• 1 x damwandplaat PET helder 92,8 x 183 cm
• 12 x schroefkapje (damwandplaat)

En verder

• meubelbeits
• boor ø 4 mm
• boor ø 6 mm
• schuurpapier (80)
• houtlijm
• accuboor
• bankschroef
• decoupeerzaag
• winkelhaak
• potlood
• lijmklemmen
• rolmaat
• kwast
• slijpschijf
• hamer

Achterzijde

Zaag drie maal een stuk rabat van 135 centimeter lang (A). Zaag twee keer een vuren lat (18 x 44) van 40 centimeter lang (B). Schuif de rabatdelen in elkaar, maar leg ze verkeerd om, dus van buiten gezien met de vlakke kant boven en de inkepingen/halfhout onder. Leg (B) haaks op (A) op 20 millimeter vanaf de beide uiteinden van (A) en gelijk aan de onderzijde van (A). Schroef en lijm (A) van buitenaf aan (B) met 4 schroeven (4,0 x 30 mm) per rabatdeel.
 
 

Zijkanten

Zaag drie maal een stuk rabat van 65 centimeter lang (C). Zaag een stuk vuren van 35 centimeter lang (D) en een stuk vuren van 41 centimeter lang (E). Schuif de rabatdelen in elkaar en leg ook deze verkeerd om neer, net als (A). Leg (D) haaks op (C) op 20 millimeter vanaf de kortste zijde en (E) haaks op (C) op 70 millimeter vanaf de langste zijde, beide gelijk aan de onderkant van de rabatdelen. Schroef en lijm (C) van buitenaf aan (D) en (E) met vier schroeven (4,0 x 30 mm) per rabatdeel.
 
Zaag de bovenzijde schuin af. Teken in de lengte van het bovenste rabatdeel een diagonale lijn, van linksboven naar rechtsonder onder een hoek van 80 graden. Je zaagt het bovenste halfhout er net vanaf en het onderste blijft net zitten. Herhaal dit voor (F), (G) en (H), in spiegelbeeld.
 

Voorkant

Zaag twee maal een stuk rabat van 135 centimeter lang (I). Zaag twee maal een stuk vuren van 28 centimeter lang (J) en twee stukken van 16 centimeter lang (K). Schuif de rabatdelen in elkaar en leg ze op de ‘gebruikelijke’ manier neer met het vlakke deel naar beneden en de inkepingen/halfhout naar boven. Leg (J) haaks op (I) op 20 millimeter vanaf de beide uiteinden van (I) en gelijk aan de onderzijde van (I). Schroef en lijm (J) aan (I). Leg (K) tegen de binnenzijde van (J) en schroef en lijm ze met twee schroeven (4,0 x 30 mm) aan (I).
 

Deksel

Zaag twee maal een stuk rabat van 135 centimeter lang (L en M), zaag ze aan beide zijden schuin af en zaag ze in de lengte doormidden zodat het onderste deel 7 centimeter breed is. Dit stuk heeft de inkeping aan de onderzijde en oogt van buitenaf vlak. Herhaal dit voor (N) en (O), maar dan met een lengte van 71,5 centimeter. Deze vier stukken kunt u nu in een vierkant leggen; verlijm en schroef ze aan elkaar met twee schroeven (3,5 x 45 mm) per hoek, vanuit elk rabatdeel één. Boor de schroefgaten voor met een 4 millimeter boortje, dan trekken de twee delen beter tegen elkaar.
 
Neem een stuk restant rabat en zaag daar twee vlakke stukken uit, dus zonder de stukken halfhout, van 15 x 5,5 x 1,8 centimeter (Q). Let daarbij op de groeven aan de onderzijde. Deze stukken zijn de bevestigingspunten voor de scharnieren van het deksel. Plaats (Q) op de bovenzijde van (L) op 19 centimeter vanaf de uiteinden en gelijk aan de buitenrand.
 
Slijp met een slijpschijf twee stukken doorzichtige damwandplaat van 70 centimeter lang en 70,5 centimeter breed. Maak aan de bovenzijde twee inkepingen zodat de damwandplaat precies om (Q) valt. Boor met een scherpe 6 millimeter boor op de heuveltjes gaten – aan de bovenzijde zeven en aan de onderzijde vijf – om de damwandplaat vast te zetten. Let op dat je de gaten aan de bovenzijde op 18 millimeter vanaf de rand maakt, anders kom je later in de knoei met het inklappen. Plaats een schroefkapje over het gat, draai de zelfborende 5,0 x 40 schroef vast zonder dat de plaat doorbuigt, en druk het kapje er pas op als u tevreden bent. Ze gaan maar moeizaam weer open.

Scharnieren

Leg de achterwand plat en zet de linker zijwand er aan de linkerkant op. Bevestig deze wanden aan elkaar met twee scharnieren (60 x 46 mm), op 5,5 centimeter vanaf de onderzijde en 10,5 centimeter vanaf de bovenzijde, met schroeven met een kleine kop (3,5 x 20 mm). Herhaal dit voor de rechter zijwand.
 
Zet het geheel nu rechtop en klap het uit. Pak de voorzijde erbij en twee scharnieren (75 x 75 mm) waarvan de pen eruit kan. De meeste scharnieren zijn iets gebogen; maak dit recht door het scharnier uit elkaar te halen, klem het vlakke deel in de werkbank, doe de pin er weer in en sla de bussen recht met de rug van de scharnierplaat (zie foto). Herhaal dit voor de andere kant van het scharnier en zet het weer in elkaar.
 
Zet nu de voorzijde op zijn plaats en gebruik eventueel een klem om hem op zijn plek te houden. Maak de voorzijde vast aan de twee zijkanten door middel van de scharnieren, met zelfborende schroeven (4,0 x 30 mm). Zorg dat de scharnieren mooi in het midden van (K) zitten en dat er een fractie ruimte tussen de voor- en de zijwanden zit, want dan gaan de scharnieren gemakkelijker los. Let er ook op dat je de scharnieren tegengesteld plaatst. Als je links het deel met drie bussen aan de voorwand hebt bevestigd zet je rechts het deel met twee bussen, of andersom.
 
Leg nu het deksel er op en schroef de staartscharnieren vast aan (Q) met zelfborende schroeven (4,0 x 30 mm). De staart van het scharnier steekt nu schuin uit, deze kun je voorzichtig met een kunststofhamer ombuigen zodat deze gelijk komt aan de achterwand. Zet de staart vast met korte schroeven (3,5 x 20 mm).

Inklappen

Klap het deksel helemaal open, maak de scharnieren van de voorwand los, klap de zijwanden in en leg het deksel met de onderkant op de werkbank. De achterwand ligt met de binnenkant omhoog en de zijwanden zijn dichtgeklapt. Als het goed is heeft de voorwand nu twee verschillende halve scharnieren, het ene met drie bussen en het andere met twee. Pak nu het derde scharnier, zorg dat ook dit vlak is, haal het uit elkaar en bevestig de ene helft aan het linker scharnier en de andere helft aan het rechter scharnier van de voorwand.
Leg nu de voorwand, met de scharnieren naar onderen, bovenop de zijwanden met de onderkant vlakaf met de bussen van de staartscharnieren. Het is belangrijk dat dit één vlak vormt, want dan kan de koude bak, in ingeklapte vorm, rechtop staan.
Teken de scharnierlocaties af met een potlood, haal de voorwand eraf, maak de scharnieren los en bevestig de losse delen aan de zijwanden met schroeven (3,5 x 20 mm).
Leg de voorwand weer terug, maak de scharnieren vast, zet het geheel recht op zijn kant en verbind met twee windhaakjes de klep met de achterwand: haakjes in de achterwand en oogjes in het deksel.