Melkmoes of kruudmoes?
Naar aanleiding van Jos Schoonderbeeks recept van Veluwse melkmoes (Landleven juli/aug 2014) kwamen er veel reacties binnen op de redactie. Vooral positief en nostalgisch (‘Wat leuk, dat ken ik nog van vroeger!’), maar sommige lezers waren ook verward en onzeker: ging dit artikel nou over melkmoes of over kruudmoes? Of is dat misschien hetzelfde, maar onder een andere naam?
Ron Groothuis reageerde via de website en dacht dat het ongeveer hetzelfde was, maar dat kruudmoes meer groentes (soepgroentes) bevatte.
Meneer Neuteboom uit Driebergen belde ons op, en was heilig overtuigd: melkmoes is niet de goede naam, het moet kruudmoes zijn.
Volgens onze echte Veluwse Landleven-redacteur is het een kwestie van ‘potato-potaato’, oftewel: hetzelfde gerecht, maar in het ene dorp noemen ze het melkmoes en in het andere dorp kruudmoes.
Een uitgebreide reactie kwam van mevrouw A. Juffer uit Elspeet. Zij nam de pen ter hand en schreef ons een uitgebreide brief. Bij deze de (verkorte) brief, waarin de oorsprong van kruudmoes wordt verklaard. ” Er gaan namelijk ‘aole kruud’ door.”
Beste men/mevr. van Landleven,
Ik heb het verhaal gelezen over de melkmoes en wij eten dat ook vaak in de zomer. Maar ik doe het toch iets anders dan bij de mensen uit Nijkerk. Wij wonen in Elspeet en doen de melkmoes (kruudmoes) met rozijnen. Maar mijn man komt vanouds uit Nunspeet, daar kookte mijn schoonmoeder het met bruine bonen. Vroeger was het wat armer en gebruikte men bruine bonen (die kwamen uit eigen tuin) in plaats van rozijnen (die moest men kopen). Dus als ik melkmoes kook, doe ik altijd 2 pannen: 1 met rozijnen en 1 met bruine bonen.
Hier onze familierecepten:
Melkmoes met rozijnen
- Grote gele rozijnen
- Kervel
- Aole kruud
- Suiker
- Verse worst
Laat dit alles 45 minuten koken, dan vluggort erbij. Nog eens 15 minuten koken en dan gortepap en verse karnemelk erbij en alles heel goed roeren.
Melkmoes met bruine bonen
- Bruine bonen
- Harde worst
- Kervel
- Aole kruud
- Vluggort
- Karnemelk
- Bruine basterdsuiker
De bruine bonen een avond van tevoren laten weken. Bruine bonen met de harde worst ongeveer twee uur laten koken. Dan kervel en aole kruud erbij, ongeveer 15 minuten koken, dan de vluggort erbij, weer 15 minuten koken. Af laten koelen, karnemelk erbij gieten en goed blijven roeren, omdat het anders misschien gaat schiften. Eventueel bruine basterdsuiker toevoegen op het bord.
” Dit is melkmoes voor arme mensen, mijn man uit Nunspeet vindt het gewoon de lekkerste melkmoes die er is! De naam aole kruud is hier heel bekend. Ik weet niet zeker wat het is. Ik heb gekeken op internet, misschien is het kruizemunt.”
