Vogelvoederhuisje met carrouseldak

Een sfeervol plekje voor hongerige tuinvogels, dat biedt dit voederhuisje. Door een slimme verbinding kan het huisje van de paal genomen worden. Zo is het makkelijk schoon te maken en handig weer op te bergen. Landleven legt stap voor stap uit hoe u zelf dit ingenieuze bouwwerkje met kegelvormig dak maakt.

Zo ga je te werk:

Stap 1: zaag voor het dak twaalf taps toelopende lamellen van 30,5 centimeter lengte, aan de onderzijde 10,9 centimeter breed en ongeveer 15 millimeter dik. Neem als uitgangsmaat voor de lamellen twaalf plankjes die enkele centimeters breder zijn, dit vergemakkelijkt het (machinaal) zagen. De lange schuine zijden van de taps toelopende lamellen worden onder een hoek van 12 graden gezaagd. Het is handig om hiervoor een zaagmal te maken die, door tussentijds omkeren, voor beide zijden te gebruiken is. Neem hiervoor een vierkante plaat resthout van 50 x 50 centimeter en zaag hierin een rond gat van 41 centimeter doorsnede. Gebruik deze mal telkens om de lamellen mee te ondersteunen tot een kegelvorm. Mocht de vorm iets te ruim zijn, dan kan deze worden opgevuld met bijvoorbeeld karton.
Stap 2: zet na het zagen de lamellen in een cirkel tegen elkaar aan en kijk of er een mooie kegelvorm is ontstaan. Enige speling kan later bij het lijmen worden opgevangen.
Stap 3: teken één lamel, met een passer op de lengteas, aan de brede onderkant af met een ronding (R=15 centimeter), zie tekening. Zaag en werk de afgeronde zijde af en gebruik deze als mal voor de overige lamellen.
Stap 4: prepareer de mal door deze met plasticfolie te bekleden, om te voorkomen dat straks de kegelvorm eraan vastgelijmd wordt. Plaats een bloempot onder het midden van de mal om het samenstellen van de kegel makkelijker te maken tijdens het lijmen.
Stap 5: Lijm de kegelvorm in elkaar en gebruik bijvoorbeeld een bloempot, met daarop wat gewicht, om de punt goed samen te klemmen.
Stap 6: Schuur het dak en zaag de punt vlak.

Zo ga je te werk:

Stap 7: Zaag twaalf balkjes van 3,2 x 3,2 x 10,3 centimeter. Zaag de kopse kanten, tegengesteld, onder een hoek van 75 graden. Tip: test met resthout eerst of de hoek juist ingesteld staat. Bekleed een plaat hout met plasticfolie en lijm de balkjes samen tot een twaalfhoekige ring. Maak van twee latten binnen deze ring een kruis, zodat de vorm exact rond blijft tijdens het klemmen met een spanband. Zorg ervoor dat tussen spanband en hout plasticfolie is aangebracht. Werk, na het uitharden van de lijm, de boven- en onderkant van de ring af, zodat deze vlak is. Teken met een passer een cirkel langs de binnenste rand en zaag de twaalfhoekige ring aan de binnenkant rond. Zaag met de cirkelzaag de ring exact doormidden, zodat twee gelijke, even hoge ringen ontstaan: een bovenste en een onderste ring.
Stap 8: Frees in de onderste ring langs de ronde binnenkant een sponning, laat minimaal 5 millimeter hout staan (zie detail op de werktekening).
Stap 9: Zaag een aantal plankjes tot een bodemplaat, die in de sponning van de onderste ring past. Zorg ervoor dat de plankjes op gelijke hoogte vallen met de bovenkant van de onderste ring. Frees of boor in de bovenste ring met een 16 millimeter-houtboor twaalf halfronde gaten. Door de ring tegen afvalhout, bij voorkeur van dezelfde houtsoort, aan te klemmen is deze stap met de kolomboor goed uit te voeren.
Lijm de losse plankjes in de onderste ring. Kieren van 1 à 2 millimeter tussen de planken van de bodemplaat onderling zijn gunstig voor de afwatering.
Stap 10: Lijm de bovenste ring, met de halfronde gaten naar beneden, op de onderste. Zorg ervoor dat de balkjes van de twee ringen in een ‘halfsteens verband’ verspringen (zie detail op de werktekening). Teken met een passer een cirkel langs de buitenkant van de twaalfhoekige rand en zaag de voederplank rond.
Stap 11: Zaag vier planken van 8 centimeter breed en circa 15 millimeter dik, in verstek, zodat ze samen een vierkant van 34 centimeter vormen. Maak de hoekverbindingen met deuvels of een sleufverbinding. Lijm het vierkant in elkaar en werk het grofweg af.
Stap 12: Plaats een passend stuk resthout in het open middenstuk en teken het hart van het vierkant af. Teken met een passer, vanuit het hart, een cirkel van 33,5 centimeter doorsnede. Handhaaf de uitzetmaat van de passer en zet, door het maken van cirkels, een patroon uit waarmee een twaalfhoekige vorm getekend kan worden. Zet daarvoor, voor de eerste cirkel, de passer op het kruispunt van de verstekzaagsnede met de buitencirkel. Herhaal dit eerst op de overige drie kruispunten, en daarna vanuit ieder kruispunt van een getekende cirkellijn met de buitencirkel. Verbind daarna deze twaalf punten op de buitencirkel met elkaar tot een twaalfhoekige vorm en zaag uit. Frees of zaag een randje van 45 graden, langs de bovenkant, aan de twaalf kopse kanten.

Zo ga je te werk:

Stap 13: teken nu vanuit het hart een cirkel van 25 centimeter en zaag deze zodanig uit, dat de ring minimaal 3,8 centimeter breed wordt. Leg deze twaalfhoekige ondersteuningsring op de voederplank en bepaal waar de pilaren moeten komen. Maak naar voorkeur drie of vier pilaren, rond of vierkant, van 17,5 centimeter lang en 3 centimeter doorsnede/breed.
Stap 14: boor drie of vier (net zo veel als je pilaren hebt) 4-millimetergaten in de ondersteuningsring en neem deze over op de voederplank. Schroef (met rvs-schroeven) en lijm de pilaren aan de dakondersteuningsring en vervolgens op de voederplank
Stap 15: zaag twee steunen en een tussenplankje voor de draagsteun, zie werktekening. Het middenstuk van het tussenplankje heeft dezelfde breedte als de paal. Zaag of frees op dit middenstuk aan weerszijden een inkeping, ter breedte van de paal en enkele millimeters diep. Lijm de draagsteun, met halfhouts verbindingen, in elkaar. Maak een paal op voldoende lengte en zaag bovenaan een sleuf, waar de draagsteun met de inkeping ingeschoven kan worden.
Door deze verbinding niet te lijmen kan je het hele vogelvoederhuis van de paal nemen om het schoon te maken. Lijm de draagsteun onder de vogelvoederplank.
Stap 16: lijm het kegelvormige dak op de dakondersteuning. Breng hiervoor een ril lijm aan op de schuin (45 graden) gezaagde randjes aan de twaalfhoekige buitenkant van de ondersteuningsring. Druk het dak in de lijm. Zorg ervoor dat het dak overal gelijk staat ten opzichte van de voederplank, door er twee hulpplankjes van plusminus 14,5 centimeter tussen te plaatsen.
Stap 17: na het uitharden van de lijm kan het geheel omgekeerd in een emmer geplaatst worden, om de nog niet geheel gevulde naad tussen dak en dakondersteuning met lijm te vullen.
Stap 18: werk het voederhuisje nog even netjes af en bekijk het resultaat. Schuif het vogelvoederhuis op de paal en zet het houtwerk goed in de verf, olie of beits.

TUIN & ERF ERF

TERUG NAAR OVERZICHT

Door Esther van Middendorp

Als kind groeide Esther op op het Veluwse platteland. De geboorte van jonge dieren, uren zwerven door het bos, een onverwachts treffen met een wild zwijn of edelhert… het waren de ingrediënten van haar jeugd. Als redacteur bij Landleven vertaalt ze haar liefde voor de natuur naar verhalen over de meest uiteenlopende onderwerpen op dit gebied. Daarnaast ontwerpt, maakt en beschrijft ze veel van de doe-het-zelf-artikelen: van praktisch bordenrek tot nostalgische duwslee.

Vogelvoederhuisje met carrouseldak

Zo ga je te werk:

Zo ga je te werk:

Zo ga je te werk:

Tips

Meer vogels in de tuin? Zo doe je dat

Door Esther van Middendorp