Zelfgemaakte walnoteninkt
Sjan Knoops kalligrafeert met zelfgemaakte walnoteninkt. Een natuurlijk product dat iedereen kan maken van afgevallen noten en bolsters. “Het liefst van die vieze zwarte omhulsels”, stelt Sjan, “daar krijg je de mooiste, donkere inkt van.”
In de tuin van de familie Knoops in het buitengebied van Weert staat onder meer een grote walnotenboom. In deze tijd van het jaar raapt Sjan manden vol afgevallen noten. Het gaat haar echter niet alleen om de noten. Van de zwarte bolsters kookt zij namelijk walnoteninkt. “Het is een geweldig natuurproduct dat iedereen zelf kan maken.” Sjan gebruikt de inkt om ermee te kalligraferen. “Door de samenstelling is deze inkt bijzonder geschikt om te leren kalligraferen. Het effect van verschillende druk op de pen en de opbouw van de letters is direct erg goed zichtbaar.” Tijdens de kalligrafielessen die Sjan verzorgt, voorziet zij haar cursisten veelal van een potje zelfgemaakte inkt.
Sjans recept voor circa 1 liter inkt
Dit heb je nodig:
- walnoten, met rottende bolsters
- water
- oude roestvrijstalen pan (ca. 5 liter)
- oude keukenlepel
- afsluitbare glazen (jam)potjes
- oude panty of kaas- of theedoek
- wegwerphandschoenen
- scherp mes
- azijn en zeezout
- arabische gom
Zo ga je te werk:
Verzamel een flink aantal walnoten met rottende bolsters. Verwijder de bolsters met een scherp mes van de noten. Vul een oude roestvrijstalen (soep)pan van ongeveer vijf liter voor een derde met de bolsters en eventueel een paar noten. Voeg water toe, totdat de massa net onder staat. Breng op hoog vuur aan de kook, draai het vuur daarna terug tot het water net aan de kook blijft. Laat het mengsel één tot twee uur op een laag pitje inkoken tot een gelijkmatig mengsel, terwijl je zo nu en dan roert met een oude lepel. Test desgewenst tijdens het inkoken of de inkt de gewenste concentratie en kleur heeft door een oude kwast in het mengsel te dopen en daarmee een proefpapiertje in te smeren.Voeg een half uur voor het einde van de kooktijd een flinke lepel azijn en een flinke lepel zeezout toe als conserveermiddel. Laat het brouwsel vervolgens afkoelen, haal de noten eruit en zeef het. Giet de inkt over in een schone glazen pot. Kook de potjes uit in kokend water met soda en spoel goed na met kokend water voor je ze gebruikt.
Tips:
- Gebruik alleen oude afgedankte spullen om walnootinkt mee te maken, want de inkt maakt vlekken die moeilijk te verwijderen zijn.
- Draag te allen tijde handschoenen tijdens het maken van de inkt! De kleurstof blijft lang zichtbaar op je vingers en kleding.
- Houd kinderen en huisdieren uit de buurt. Er zitten agressieve, bijtende stoffen in walnootschillen en dus ook in de inkt.
- Voeg een beetje Arabische gom toe in een potje inkt; de inkt hecht zich bij gebruik dan beter aan het papier. Arabische gom is een bindbmiddel, verkrijgbaar bij de apotheek, in gespecialiseerde hobbywinkels (schildersbenodigdheden) en via websites voor bakproducten.
- Behalve azijn en zeezout zijn ook mintolie, ammoniak en gedenaturiseerde alcohol te gebruiken als conserveermiddel.
Sjans adviezen:
- “Hoe meer je het mengsel inkookt, hoe geconcentreerder de inkt en hoe dieper de kleur. Een geconcentreerd mengsel werkt het fijnst. Je kunt het immers altijd met gekookt water aanlengen voor een lichtere kleur.”
- “Zonder conserveermiddel is de inkt ook kort houdbaar in een goed afgesloten potje. Hierbij heb je wel kans op schimmelvorming, het is tenslotte een natuurproduct. Schrijf op het etiket altijd de gebruikte ingrediënten en de aanmaakdatum van de inkt.”
- “Je kunt ook inkt maken van alleen de noten, maar met bolsters wordt de kleur intenser. Het is een kwestie van uitproberen. De praktijk is de beste leerschool.”
