Trouw aan de zeilmaker
Dikke, stugge materialen die zich alleen met veel moeite door handen laten vormen. Zeilmaker Karin Klouwers laat in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen zien hoe zeilen honderd jaar geleden met de hand werden gemaakt. “Zeilmaker en schipper werkten hun hele leven samen.”
Zeilmaken als ambacht
Karin Klouwers windt er geen doekjes om: zeilmaken is een ambacht. En een ambacht leer je vooral door uren te maken, heel veel uren. Dat geldt voor de moderne zeilmakerij, waar Karin jarenlang in werkte, net zo goed als voor het ‘ouderwetse’ zeilmaken dat ze levend houdt in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Karin: “Voor geen van beide is er een opleiding: je leert het op de werkvloer. Ik leerde moderne zeilen te maken bij een zeilmaker in Medemblik en Enkhuizen. Hoewel we daar met machines naaiden en zeilen maakten van moderne, synthetische materialen, is er ook veel onveranderd in dit ambacht. Je kijkt nog steeds goed wat voor een zeil het best bij een schip en de schipper past. Net als vroeger maak je nog steeds een tekening, als voorbeeld van hoe het zeil moet worden. Je overlegt met de schipper over wat deze verwacht van een zeil en past het werk daarop aan. Je werkt nog steeds met enorme lappen doek, die het werk zwaar en lastig maken. Maar vooral: als je alle stappen hebt doorlopen en het eindproduct past precies, dan geeft dat een enorme voldoening.”
Zeilhandje
Met een leren ‘zeilhandje’ om haar hand te beschermen, steekt zeilmaker Karin vaardig een grote naald door de dikke lagen stof. Daar komt flink kracht bij kijken: ze moet met de grove hennepdraad door minimaal twee lagen van het dikke, stugge katoen dat voor de zeilen wordt gebruikt. De speciale naald die ze gebruikt heeft drie snijkanten en een ronde achterkant. “Om de naald door de stof te kunnen drukken, moet je hem goed op slot zetten in het metalen plaatje van het ‘handje’”, legt ze uit. “Je steekt de naald recht in de stof, maakt een soort halve draai en als je de naald half door de stof hebt geduwd, kun je de tweede helft erdoor trekken. Vooral in het begin is het lastig werk dat kramp in je handen oplevert.” Ze doet het zelf met souplesse: haar platte, schuine steken zijn zo regelmatig dat het bijna machinewerk lijkt. “Om jezelf dat aan te leren moet je streng zijn voor jezelf. Pas als ik mijn werk zelf zou willen kopen, ben ik tevreden over de kwaliteit.”
Zuiderzeemuseum
Karin demonstreert het ambacht van zeilmaker in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Het Zuiderzeemuseum bestaat uit het Schathuys (binnenmuseum) en ’t Zuiderzeedorp. Het Schathuys is dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Eerste kerstdag en nieuwjaarsdag is het museum gesloten. ’t Zuiderzeedorp is van zaterdag 29 maart t/m zondag 26 oktober 2025 dagelijks geopend.
Wil je meer weten over het werk van zeilmaker Karin Klouwers? Lees het volledige artikel in Landleven april.
