De balenpers van de loonwerker kan te groot of te zwaar zijn om balen te persen in dat ene net niet zo makkelijk bereikbare weitje of in de boomgaard. Met deze handmatige balenpers kun je zelf kleine baaltjes persen en binden; perfect voor kleine percelen die je wellicht ook met de hand maait. Nick van Zutphen legt uit hoe je hem maakt. Kijk in Landleven augustus 2022 voor de gehele werkbeschrijving.

Werktekening balenpers

Werktekening balenpers

Dit heb je nodig:

• 1 x onderlaag 244 x 122 cm x 18 mm
• 18 x stokschroef M6 x 60 mm
• 18 x carrosseriering M6
• 18 x moer M6
• 2 x staartheng 150 mm
• 2 x 3.5 x 20 mm bolkop schroeven
• 14 x 3.5 x 20 mm schroeven
• 2 x windhaak 160 mm
• 5 x vuren geschaafd 44 x 69 mm
• 41 x 4.0 x 50 mm schroeven
• 4 x slotbout M10 x 150 mm
• 2 x houtbouwschroef (8.0 x 120 mm)
• 4 x carrosseriering M10
• 1 x bezemsteel 52 cm
• 2 x paktouw sisal

       En verder:

• rolmaat
• potlood
• houtzaag
• accuboor
• Ø 3 mm houtboor
• Ø 4 mm houtboor
• Ø 6,5 mm houtboor
• Ø 10,5 mm houtboor
• Ø 22 mm speedboor
• houtlijm (bruisend)
• lijmklemmen (minimaal 35 cm)
• winkelhaak
• decoupeerzaag
• steeksleutel 10
• ringsleutel 17
• waterpomptang
• schaar
• Vijl

Zo ga je te werk:

Grondplaat

Zaag een stuk underlayment van 45 centimeter breed en 125 centimeter lang (A). Zet A op z’n kant op de werktafel en boor in de lange zijde op 5 en op 26 centimeter vanaf de kopse kant een gat met een 4 millimeter-houtboor. Zorg dat dit precies in de middelste laag van het multiplex zit en net iets dieper is dan de lengte van de grove schroefdraad van de stokschroef. Doe een druppeltje houtlijm in de boorgaten en draai er een stokschroef in met grove draad (zie tip 1). Herhaal dit voor de andere zijde.

Zijpanelen

Zaag een stuk underlayment van 100 centimeter lang en 30,5 centimeter breed (B). Langs de smalle zijde boort u met een 6,5 millimeter-boor twee gaatjes, op 5 centimeter en 26 centimeter vanaf de linkerzijde en 9 millimeter vanaf de rand. Zorg dat u haaks boort. Schuif B over de stokschroeven in A. Maak B met twee moertjes en twee carrosserieringen vast aan A. De stokschroeven zijn 6 millimeter, maar u boort een iets groter gat zodat u het gemakkelijker uit elkaar kunt halen.

Langs de lange zijde van B boort u met een 4 millimeter-boor zesmaal een gaatje. Begin op 5 centimeter vanaf de kopse kant, met een tussenruimte van 18 centimeter. Herhaal dit voor het andere zijpaneel.

Achterpaneel

Zaag een stuk underlayment van 100 centimeter lang en 48,6 centimeter breed (C). Boor langs de lange zijde zes gaten met een 6,5 millimeter-houtboor. Gebruik dezelfde afstanden als bij de zes stokschroeven in B. Herhaal dit voor de andere zijde, monteer C tegen B en zet vast met twaalf carrosserieringen en moeren.

Voorpaneel

Zaag een stuk underlayment van 48,6 centimeter breed en 10 centimeter hoog (D). Leg het plat op de werktafel en boor over de breedte op 5 centimeter vanaf de lange zijde en 9 millimeter vanaf de smalle linkerzijde een gat met een 6,5 millimeter-houtboor. Doe dit ook aan de rechterzijde. Boor vervolgens in de zijkant van B, op 5 centimeter vanaf de bovenkant, met een 4 millimeter-boor een gat voor een stokschroef. Met een druppeltje lijm draait u de stokschroef erin. Doe dit ook met het andere zijpaneel B. Plaats vervolgens D tegen B en bevestig hem met twee carrosserieringen en twee moeren.

Deur

De deur maakt u uit een stuk underlayment van 48,6 centimeter breed en 86,5 centimeter lang (E). In de deur maakt u twee sleuven van 22 millimeter breed op 13,4 centimeter vanaf de zijkant van de deur. Deze sleuven zijn bedoeld om later de touwtjes van de baal vast te kunnen knopen. Boor vier gaten: markeer een punt op 11,1 centimeter vanaf de smalle zijde en 13,4 centimeter vanaf de lange zijde en boor hier een gat met een 22 millimeter-speedboor. Als het goed is is de afstand tussen de rand van het boorgat en de smalle zijde van de deur 10 centimeter en de afstand tot de lange zijde 13,4 centimeter. Herhaal dit voor de drie andere hoeken. Neem een lineaal of een stuk recht hout en verbind de twee gaten met een potloodlijn over de lengte met elkaar. Zaag de sleuven uit met de decoupeerzaag.

Klem de deur tegen B met twee grote lijmklemmen. Zorg voor een tussenruimte met D van 0,5 centimeter. Als het goed is houdt u aan de onderzijde 1,2 centimeter ruimte over. Dit zorgt ervoor dat de deur niet zo makkelijk vastloopt met hooi. Plaats vervolgens aan de rechterzijde de twee staarthengen met de pen aan de buitenzijde zodat de deur 270 graden kan draaien. Schroef de staarthengen met zeven 3.5 x 20 millimeter-schroeven aan B en E. Laat de lijmklemmen nog even zitten.

Windhaken

De deur vergrendelt u met twee windhaken. Boor met een 4 millimeter-houtboor een gat aan de linkerzijde in de zijkant van E, in de middelste multiplexlaag, op 10 centimeter vanaf de bovenkant. Herhaal dit op 10 centimeter vanaf de onderkant. Doe er een druppeltje lijm in en schroef het oog van de windhaken erin. Bepaal waar u moet voorboren voor het oog van de haak. Dit kunt u doen door de haak in het oog in de deur te doen, de haak goed aan te trekken en dan het oog in B te prikken. Check of de markering op 10 centimeter vanaf de boven- of onderzijde is en boor het gat voor met een 4 millimeter-boor. Doe een beetje houtlijm in het gat en draai het oog van de haak erin. Nu kunt u de lijmklemmen verwijderen. De schroefdraad van het oog dat in B zit steekt een klein stukje uit. Dit kunt u met een slijptol en een braamschijf of een vijl afronden.

Tip: afhankelijk van hoe stevig u de balen wilt aanpersen kunt u ervoor kiezen om in het midden nog een extra windhaak te plaatsen.

Vloerbalken

Zaag twee balkjes van 126,8 centimeter lang (F). Leg deze evenwijdig aan elkaar op de grond en plaats de rest er bovenop. Zorg dat F mooi uitlijnt met A en C en schroef A aan F met aan elke zijde zeven schroeven (4.0 x 50 millimeter). Let op dat de schroeven niet kruisen met de stokschroeven die in A zitten.

Staander

Zaag een balkje van 170 centimeter lang (G). Boor met een 10,5 millimeter-houtboor aan beide uiteinden op 3,4 centimeter vanaf de kopse kant en de zijkanten een gat. Plaats G verticaal tegen C, precies in het midden met de kopse kant op de grond. Gebruik een lijmklem om G op zijn plaats te houden en schroef hem met negen schroeven (4.0 x 50 millimeter) van binnenuit vast aan C.

Zaag nog twee balkjes van 50 centimeter lang (H). Boor met een 10,5 millimeter-boor aan één uiteinde op 3,4 centimeter vanaf de drie zijden een gat. Herhaal voor het andere balkje H. Leg de constructie die u tot nu toe hebt gebouwd op zijn kant. Plaats aan de onderkant tegen A, aan beide zijden van G, een balkje H. Steek een slotbout (M10 x 150 millimeter) door de gaten, zorg dat balkjes H evenwijdig aan elkaar liggen en schroef ze van bovenaf met vier schroeven (4.0 x 50 millimeter) per balkje vast aan A.

Hefboom

Zaag tweemaal een balkje van 80 centimeter lang (I) en één van 140 centimeter lang (J). Boor aan het uiteinde van I op 3,4 centimeter vanaf alle zijden met een 10,5 millimeter-boor een gat. Boor op 38 centimeter nog een gat en herhaal dit voor het andere balkje I. Zaag een balkje van 140 centimeter lang (J). Leg J plat met de smalle zijde op de werktafel. Leg er aan weerszijden een balkje I tegenaan met een overlap van 27 centimeter. De voorgeboorde gaten steken de andere kant op. Verlijm de overlappende stukken en klem de drie stukken met twee lijmklemmen aan elkaar vast. Schroef de drie stukken nu aan elkaar met twee houtbouwschroeven (8.0 x 120 millimeter). Draai in elk balkje I één schroef, met een tussenafstand van 15 centimeter, voor extra stevigheid. Deze kunt u het beste voorboren met een 4 millimeter-boor. Boor net door J heen, dan trekken de drie delen beter tegen elkaar. Verwijder na het schroeven de lijmklemmen.

Drijfstang

Zaag een balkje van 82 centimeter lang (K). Aan beide uiteinden boort u op 3,4 centimeter een gat van 10,5 millimeter. Zaag één uiteinde met een decoupeerzaag rond; zaag hem bewust 2 millimeter korter zodat hij gemakkelijk kan draaien. Gebruik hiervoor een rond voorwerp met een doorsnede van circa 70 millimeter als mal.

Drukplaat

Zaag twee balkjes van 26 centimeter lang (L); boor over de lengte precies in het midden een gat van 10,5 millimeter. Zaag een stuk underlayment van 26 bij 41,5 centimeter (M). Neem drijfstang K, plaats aan het uiteinde met de afgeronde kopse kant aan weerszijden een balkje L, steek er een slotbout (M10 x 150 millimeter) doorheen, zet deze er met een M10 moer en een carrosseriering op en draai hem losjes aan zodat alles goed kan bewegen. Houd 2 millimeter speelruimte aan. Leg balkjes L nu evenwijdig aan elkaar en plaats M daar bovenop, precies in het midden. Schroef M aan L met drie schroeven (4.0 x 50 millimeter) per balkje. Steek K nu tussen balkjes I, steek er een slotbout (M10 x 150 millimeter) doorheen en zet deze vast met een moer en een carrosseriering.

Touwhouders

Zaag twee stukken rondhout, bijvoorbeeld van een (oude) bezemsteel van 26 centimeter lang (N). Schroef ze onder een schuine hoek aan de achterzijde aan G. Boor de schroefgaten voor met een 3 millimeter-houtboor en zet vast met twee schroeven (4.0 x 50 millimeter). Zorg ervoor dat de bovenste N precies gelijk is aan de bovenzijde van C. Boor vervolgens met een 10,5 millimeter-houtboor twee gaten in C, op 13,5 centimeter vanaf de bovenzijde en 14,5 centimeter vanaf de buitenzijde.