Maak een haardhoutpiramide

Met deze driehoekige haardhoutopslag berg je niet alleen heel eenvoudig je houtblokken op, maar verfraai je in één moeite door je erf. De tweede, kleinere driehoek in de top van de fungeert als opslag voor de aanmaakhoutjes. Landleven-timmerman Nick van Zutphen doet je voor hoe je deze houtopslag maakt, mét zelfgemaakte potdekselplanken.

Werktekening 1 haardhoutpiramide

Dit heb je nodig:

• 12 x douglas tuinplank 1,6 x 14 x 240 cm
• 7 x douglas balkje (regel) 4,5 x 7 x 240 cm
• 92 x schroef 5.0 x 50 (RVS)
• 6 x schroef 5.0 x 70 (RVS)
• 10 x houtbouwschroef 8.0 x 120

En verder

• accuboor
• houtzaag
• decoupeerzaag
• bovenfrees
• schuurpapier
• rolmaat, potlood
• winkelhaak, gradenhoek
• lijmklemmen
• 22 mm speedboor
• 8 mm houtboor, 5 mm boor
• 12,7 mm freeskop.

Teken de uiteinden van A schuin af, onder een hoek van 30 graden.

Boor de gaten voor de houtbouwschroeven voor en laat de schroefkop verzinken.

Gebruik een lijmklem om A en B op hun plek te houden.

Nick schroeft E vast aan C.

Zo ga je te werk:

• A-frame. De haardhoutpiramide bestaat uit twee A-frames die met 21 centimeter tussenruimte naast elkaar staan. Maak een gelijkbenige driehoek; zaag hiervoor drie balkjes van 240 centimeter lang (A, B en C); zaag beide uiteinden onder een hoek van 30 graden. Leg de drie balkjes plat op de vloer en laat de schuine zijden in elkaar vallen. In A boort u twee gaten voor de houtbouwschroeven zodat u A aan B en aan C vast kunt maken (voor voorboren en verzinken zie tip 1). Om de juiste hoek te kunnen bepalen legt u de houtbouwschroef over de kruising heen en zoekt u een punt waar de schroef voldoende hout heeft om zich in vast te trekken en niet te dicht bij de zijkanten van het hout zit. In dit voorbeeld ligt dit punt rond de 9 centimeter vanaf het uiteinde van A. Herhaal dit voor de kruising van B en C. Zaag nog een balkje van 90 centimeter lang, en zaag het uiteinde hier onder een hoek van 60 graden (D). Bevestig dit evenwijdig aan C tussen A en B. Bevestig D ook met een houtbouwschroef in elke kruising. Maak op dezelfde manier het tweede A-frame.

• Zaag drie korte balkjes van 21 centimeter lang (E). Zet de twee A-frames rechtop met een tussenruimte van 21 centimeter. Gebruik stukjes resthout en lijmklemmen of tijdelijke schroeven om de twee A-frames waterpas en haaks ten opzichte van elkaar te positioneren. Plaats één balkje E tussen balken C en precies in het midden. Schroef E met twee schroeven (5.0 x 70) vast aan C; doe dit vanuit E zodat u aan de voorzijde geen schroeven ziet. Plaats de overige twee balkjes E aan weerszijden op 60 centimeter afstand.

Teken de uiteinden van A schuin af, onder een hoek van 30 graden.

Boor de gaten voor de houtbouwschroeven voor en laat de schroefkop verzinken.

Gebruik een lijmklem om A en B op hun plek te houden.

Nick schroeft E vast aan C.

Zo ga je te werk:

• Potdekselplanken: Bij de betere houthandel kan je deze kant en klaar kopen, maar het is net zo leuk om ze zelf te maken. Het is wel een hele klus maar het schenkt voldoening. Neem een standaard douglas plank en zaag deze op lengte: 60 centimeter, 48 stuks in totaal. Frees vervolgens een inkeping van 10 millimeter breed en 8 millimeter diep (de helft van de dikte van de plank). Met een tafelfrees is dit een peulenschil. Als u met een bovenfrees aan de slag gaat, maak dan een liniaal met een tegenhouder.
• Liniaal met tegenhouder
  Zaag tweemaal een stuk multiplex van 10 centimeter breed en ongeveer 20 centimeter langer dan de werktafel breed is. Zorg dat het multiplex net iets dunner is dan het hout dat u gaat bewerken. Het eerste stuk multiplex noemen we voor het gemak de liniaal (G). Leg deze boven op het werkstuk. Het lastigste is om te bepalen op welke afstand de liniaal ten opzichte van de rand van de te bewerken plank moet komen. Meet eerst de langste afstand vanaf de ronde zijde van de voet van de bovenfrees tot aan het mesje van de frees. Nick gebruikt een 12,7 millimeter frees, dus om een inkeping van 10,7 millimeter te frezen moet hij er 2 millimeter van aftrekken. In dit geval is de afstand dan 8,5 centimeter.
  Stel de liniaal zo af dat deze over de lengte op 8,5 centimeter vanaf de rand van de plank ligt. Klem nu de liniaal en de plank met twee lijmklemmen aan de werktafel. Stel de bovenfrees af op een diepte van 8 millimeter: als u hem over de tuinplank heen trekt en tegen de liniaal aanhoudt, krijgt u een inkeping van 10,7 millimeter breed en 8 millimeter diep. Haal er een schuurpapiertje langs om de scherpe randen licht af te ronden en splinters te verwijderen. Om 48 keer 8,5 centimeter uit te meten is best tijdrovend. Maak daarom een tegenhouder (H), die u aan de liniaal vastmaakt met lijmklemmen. Zo kunt u bij iedere plank de liniaal er in één keer precies goed op leggen.

Zaag de 48 potdekselplanken op lengte.

Maak de inkeping met de bovenfrees. Gebruik hierbij de liniaal voor de juiste afstand.

Zo ga je te werk:

• Dak: Met de potdekseldelen (F) bedekt u vervolgens het A-frame. Boor om de schroeven weg te werken en om splijten te voorkomen F eerst onder een hoek van 45 graden voor, met een 5 millimeter houtboor. Boor een gaatje op 12,4 centimeter vanaf de linkerzijde en op 37,9 centimeter vanaf de linkerzijde. Boor exact door de bovenhoek van de plank. Herhaal dit negentien maal. Begin onderaan A, laat de linkerzijde van F 10 centimeter uitsteken en de rechterzijde 20 centimeter. De korte zijde is bedoeld om tegen een muur aan te staan. Wilt u de piramide losstaand gebruiken, laat F dan aan beide zijden even ver uitsteken. Schroef F met twee schroeven (5.0 x 50) vast aan A. Leg de volgende plank F met de inkeping boven op de vorige, zorg dat alles haaks ligt, schroef ook deze vast en werk zo omhoog. De laatste plank F kunt u met een decoupeerzaag onder een hoek van 60 graden afzagen, in het verlengde van B. Herhaal deze stappen voor de andere zijde, maar meet de gaten in F nu vanaf de rechterzijde. De laatste plank kunt u laten doorsteken en eventueel met lijm aan de bovenste van de andere zijde verlijmen, om inregenen te voorkomen.
• Verdieping voor aanmaakhout: Dwarsbalk D is bedoeld als een etage waar u aanmaakhout op kunt leggen. Aangezien dit hout vaak fijner en misschien niet zo lang is, maken we hier nog wat plankjes boven op. Dit geeft het frame tevens meer stevigheid. Zaag zes plankjes van 30 centimeter lang (J), boor ze aan beide uiteinden voor en zet elke plank vast met twee schroeven (5.0 x 50). De laatste zult u in de lengte iets smaller moeten zagen, waarschijnlijk is deze circa 9,5 centimeter breed.
• Bevestigen: Afhankelijk van waar u uw haardhoutopslag plaatst kan het nodig zijn om hem te verankeren. Dit kan aan de muur zijn of op de grond. In dit voorbeeld staat de piramide op een aantal grote tegels in de tuin. Nick heeft ervoor gekozen om er twee hardhouten planken van 60 centimeter lang onder vast te schroeven. Dit geeft de houtopslag meer stabiliteit. U kunt er ook voor kiezen de piramide met enkele hoekijzers aan de achterliggende wand vast te schroeven
• Afwerking: Douglashout gaat vrij lang mee, dus u hoeft het niet per se te behandelen met een beits of verf.

:] Schroef de potdekselplanken vast waar de volgende plank overlapt, zo blijven de schroeven mooi uit het zicht.

Elk gaatje wordt benut.

Nicks tips

• Verzinken houtbouwschroeven
  Om de houtbouwschroeven netjes weg te werken kunt u ze verzinken. Dit doet u door eerst met een speedboor van 22 millimeter een inkeping te boren van 4 millimeter diep, onder dezelfde hoek als waaronder u de schroef erin wilt draaien. Vervolgens boort u met een 8 millimeter-boor het gat voor de schroef. Dit doet u alleen in het ‘bovenste’ stuk hout, zodat de schroef alleen grip in het onderste stuk hout heeft en de twee zo strak tegen elkaar trekt.
• Diepte van uw opslag
  Haardhout heeft in Nederland een gestandaardiseerde lengte van 25 tot 30 centimeter. Om die reden is de diepte van het frame 30 centimeter. Uiteraard kunt u deze aanpassen naar elke gewenste lengte.

Ontwerp, tekst, productie & fotografie Nick van Zutphen Illustratie Mady Nijenhuis