Maak een buurtboekenkastje

Ruil boeken met de buren of toevallige voorbijgangers via een buurtboekenkastje. Een kastje als dit is vaak veel meer dan alleen een minibibliotheek. Samen delen en ruilen versterkt de band in de buurt, doet goed voor de medemens en leidt in het beste geval tot leuke nieuwe contacten. Nick van Zutphen legt uit hoe je dit kastje met rieten dak maakt. 

Werktekening 1 buurtboekenkastje

Werktekening 2 buurtboekenkastje

Werktekening 3 buurtboekenkastje

Werktekening 4 buurtboekenkastje

Werktekening 5 buurtboekenkastje

Dit heb je nodig:

• 1 x multiplex hardhout 244 x 122 cm x 9 mm
• 4 x lat vuren geschaafd 7 x 35 mm x 210 cm
• 2 x lat vuren geschaafd 7 x 27 mm x 210 cm
• 1 x polycarbonaat plaat 50 x 100 cm x 3 mm
• 1 x tak deurknopje
• 2 x scharnier 50 x 50 mm gegalvaniseerd
• 2 x deurmagneet
• 2 x tuinpaal geschaafd 6,8 x 6,8 x 180 cm
• 96 x schroeven 3.5 x 20 mm
• 16 x schroeven 3.5 x 16 mm
• 4 x M4 staalschroeven verzonken 16 mm
• 8 x schroeven 3.0 x 12 mm
• 8 x schroeven 4.0 x 60 mm

En verder:

• rolmaat
• potlood
• gradenhoek
• decoupeerzaag
• accuboor
• Ø 10 mm boor
• Ø 3 mm boor
• Ø 4 mm boor
• houtlijm (bruisend watervast)
• lijmklemmen
• montagekit (transparant)
• winkelhaak
• verfroller
• tuinbeits greywash
• verfkwast
• tuinbeits ebben
• schildertape
• rvs binddraad 0,9 mm
• schaar
• nijptang

Zo ga je te werk:

Plaatwerk zagen

Hierbij hoort werktekening 4.

Zaag een strook multiplex van 122 x 31,8 centimeter. Zaag hieruit twee stukken van 56 x 31,8 centimeter (A). Zaag één korte zijde onder een hoek van 45 graden; stel hiervoor de decoupeerzaag schuin af. Zaag een strook multiplex van 122 x 45,2 centimeter. Teken hierop de achterwand (B). Vanaf de smalle zijde meet je 56 centimeter omhoog; teken hier een diagonale lijn onder een hoek van 45 graden tot iets over het midden van de plaat. Doe dit ook vanaf de andere zijde: de punt van het dak zit nu op 78,6 centimeter gemeten vanaf de onderzijde. Zaag B uit.

Maak op een vergelijkbare wijze ook de voorwand (C). Op C tekent u een vierkant gat van 39 centimeter breed en 49,2 centimeter hoog, op 3,1 centimeter vanaf de zijkant en 4 centimeter vanaf de onderzijde. Boor in één van de hoeken een gat met een 10 millimeter-boor en zaag van hieruit met een decoupeerzaag de opening voor de deur. Uit het stuk resthout van de deur zaagt u een stuk voor de vloer met een afmeting van 45,2 x 30 centimeter (D). Uit het overige resthout zaag je voor de plank een stuk van 29 x 45,2 centimeter (E).

Voorboren

Leg A plat op de werktafel; zorg dat de korte zijde die u schuin hebt afgezaagd met de lange kant naar beneden ligt. Boor met een 3 millimeter-boor langs de lange zijde zes gaatjes met een tussenruimte van 8 centimeter en op 4 millimeter vanaf de rand. Boor het eerste gaatje op 4 centimeter vanaf de onderzijde. Herhaal dit voor de andere kant. Boor nog drie gaatjes langs de smalle zijde met een tussenruimte van 8 centimeter; zet het eerste op 7,9 centimeter vanaf de zijkant. Boor over de breedte tenslotte vier gaatjes op 23,4 centimeter vanaf de onderzijde. Herhaal dit alles voor de tweede zijwand A.

Leg B plat op de werktafel en boor met een 3 millimeter-boor langs de onderzijde (45,2 centimeter) vier gaatjes met een tussenruimte van 9 centimeter; het eerste zet u op 9,1 centimeter vanaf de zijkant. Herhaal dit voor C. In B boort u over de breedte nog vier gaatjes op 23,4 centimeter vanaf de onderzijde.

Montage zijwanden

Smeer lijm op de zijkant langs de langste zijde (56 centimeter) van B; doe dit aan beide zijden. Zet A en B in een haakse hoek rechtop op de werktafel. Zet A tegen de zijkant van B aan, zodat de schuine rand van het dak doorloopt. Gebruik hulpstukken zoals een kist of lijmklemmen om ze tijdelijk op hun plek te houden. Schroef de twee aan elkaar vast met zes schroeven (3.5 x 20). Zorg dat je ze er recht indraait zodat ze in de middelste laag van het multiplex van B komen. Herhaal dit voor de andere zijwand A. Vervolgens kan je de voorwand C tussen de zijwanden A in zetten en ook deze vastschroeven.

Montage vloer

Smeer de zijkanten van D in met lijm, leg hem plat op de werktafel en zet de wanden er overheen. Schroef de wanden A, B en C met veertien schroeven (3.5 x 20) vast aan de bodem (D).

Montage plank

Leg het huisje met de rug op de werktafel. Leg twee lijmklemmen klaar die over de breedte om het huisje passen. Smeer drie zijden van E in met houtlijm en plaats E in het huisje ter hoogte van de gaatjes die je halverwege hebt geboord. Klem E vast in het huisje door met de lijmklem de wanden van buitenaf iets in te drukken. Schroef de plank van buitenaf vast met tien schroefjes (3.5 x 20).

Afwerklatjes voor en achter

Hierbij hoort werktekening 5.

Om het huisje een sjiekere uitstraling te geven en de constructie steviger en waterbestendig(er) te maken plaats je afwerklatjes op de hoeken. Zaag viermaal een lat van 35 millimeter breed en 58,6 centimeter lang (F). Zaag aan iedere lat één uiteinde onder een hoek van 45 graden. Plaats F aan de voor- en achterzijde van het huisje; zorg dat de schuine zijde gelijk is aan de daklijn. Laat (F) 7 millimeter naar buiten oversteken; als het goed is steekt het latje aan de onderkant ook 7 millimeter uit. Verlijm F met houtlijm aan A-B of A-C en fixeer het met lijmklemmen. Zaag nog driemaal een lat van 35 millimeter breed en 41,4 centimeter lang (G). Plaats deze aan de voorzijde boven en onder tussen F. Plaats de laatste lat (G) aan de achterzijde aan de onderkant. Laat G 7 millimeter naar onder uitsteken zodat hij aan de onderkant gelijk is aan F. Laat de lijm uitharden voordat je verder gaat. Als je voldoende lijmklemmen hebt, kan je voor- en achterkant tegelijk doen, dat scheelt droogtijd.

Afwerklatjes zijkant

Zaag tweemaal een lat van 27 millimeter x 55,8 centimeter (H). Zaag één korte zijde over de breedte onder een hoek van 45 graden, zodat deze mooi aansluit op de daklijn. Stel hiervoor de decoupeerzaag schuin af. Verlijm H met zijwand A. Doe dit aan weerszijden. Zaag viermaal een lat van 35 millimeter breed en 9,8 centimeter lang (I). Plaats deze tussen latten H en laat ze 7 millimeter naar de onderkant oversteken met een tussenruimte van 6,8 centimeter voor de palen U (zie verderop in deze werkbeschrijving).

Afwerklatjes bodem

Tot slot zaag je twee latjes van 35 millimeter breed en 47 centimeter lang (J). Deze plaats je aan de onderkant, aan voor- en achterzijde, tegen G en D. Verlijm alle raakvlakken. Zaag nog twee latjes van 35 millimeter breed en 24,8 centimeter lang (K). Plaats deze aan de onderzijde langs de rand tussen latjes K in.

Afwerklatjes bodem

Hierbij hoort werktekening 3.

Tot slot zaag je twee latjes van 35 millimeter breed en 47 centimeter lang (J). Deze plaats je aan de onderkant, aan voor- en achterzijde, tegen G en D. Verlijm alle raakvlakken. Zaag nog twee latjes van 35 millimeter breed en 24,8 centimeter lang (K). Plaats deze aan de onderzijde langs de rand tussen latjes K in.

Dak

Zaak een strook multiplex van 53,8 centimeter breed en 122 centimeter lang. Uit deze plaat zaag je een stuk van 53,8 bij 54,6 centimeter (L) en een stuk van 53,8 x 55,8 centimeter (M). Om de schroefgaatjes op de juiste plek voor te boren leg je L plat op de werktafel en zet je het huisje er op de kop bovenop. Zorg ervoor dat de smalle zijde van L (van 53,8 centimeter) gelijk is aan de nok, zodat M er straks overheen kan steken. Zorg dat het dak (L) aan voor- en achterzijde even ver oversteekt en teken met een potlood de contouren van B en C op L af. Haal het huisje er vanaf, bepaal de raakvlakken met B en C en teken in het midden vier boorgaatjes met een tussenruimte van 8 centimeter.

Het eerste plaats je op 4 centimeter vanaf de nok. Boor deze gaatjes voor en draai de schroefjes (3.5 x 20) er zover in dat het puntje er net uitsteekt. Vervolgens zet je het huisje rechtop; breng lijm aan op de schuine zijden van B en C, plaats L aan de linkerkant van het huisje, zorg dat de schoefjes precies in het midden van B en C vallen en draai ze van buitenaf vast. Herhaal dit voor M, laat M op de nok over L heen vallen en verlijm deze overlap heel secuur zodat het waterdicht is. Zaag nog vier latjes van 27 millimeter breed en 25,5 centimeter lang (O). Plaats deze met vier schroefjes (3.5 x 16 millimeter) op het dak, langs de onderrand op 1 centimeter vanaf de rand met in het midden een tussenruimte van 0,9 centimeter,. Dit zijn de druklatten voor het riet. Herhaal voor de andere zijde.

Deurtje

Met een decoupeerzaag zaag je een stuk polycarbonaat (zie tip 2) van 38,7 centimeter breed en 48,2 centimeter hoog (P). Pas deze maten aan afhankelijk van de opening die je in C hebt gezaagd en zorg voor een speling van 1,5 millimeter langs alle randen. Laat het beschermfolie er zo lang mogelijk op zitten, dit voorkomt onnodige krassen. Zaag tweemaal een lat van 35 millimeter breed en 51,3 centimeter lang (Q) en zaag deze aan beide uiteinde onder een hoek van 45 graden.

Zaag nog twee latten van 35 millimeter breed en 41 centimeter lang (R). Deze latjes zouden aan de voorkant tussen latten F en G moeten passen. Streef naar 1,5 à 2 millimeter speelruimte rondom. Leg latten Q en R in een vierkant op de werktafel. Breng er een dun laagje transparante montagekit op aan. Verwijder het folie aan één zijde van het polycarbonaat (P) en leg P boven op Q en R. Zorg dat alles mooi haaks ligt, leg een aantal grote planken boven op P en zet er een aantal zware objecten op zodat de kit een stevige verbinding kan vormen. Laat de kit uitharden.

Verwijder de zware objecten en planken, draai het deurtje om. Meet in het midden de afstand tussen de latten Q, deze zou circa 34 centimeter moeten zijn. Zaag twee latjes van 27 millimeter breed en 17 centimeter lang die aan één zijde in een 90 graden punt uitlopen (S). Dit dient u heel precies uit te meten en te zagen zodat alle latjes straks in elkaar vallen. Zaag nog twee latjes van 22,2 centimeter lang (T). Leg de latjes op het polycarbonaat om te controleren of ze naadloos aansluiten. Leg ze vervolgens op zijn kop op de werktafel en breng er een dun laagje transparante kit op aan. Plaats de latjes weer op het polycarbonaat, zorg dat alles haaks ligt en druk het aan met een plank en gewichten. Laat de kit uitharden.

Vervolgens kunt u aan één zijde een gaatje van 4 millimeter boren voor het knopje. Zorg dat dit gaatje aan de binnenzijde op de rand zit zodat het net door het polycarbonaat heen gaat. Steek het schroefje van het houten knopje er doorheen en zet het vast met de bijgeleverde ring en moertje. Aan de andere zijde boort u alvast de gaatjes voor het scharnier. In de deur zet u deze later vast met M4 boutjes, dus kunt u voorboren met een 4 millimeter-boor. Zorg dat het scharnier iets over de rand uitsteekt zodat het deurtje niet klemt.

Met een rollertje wordt de greywash aangebracht.

Afwerking

De afwerking kan je geheel naar eigen smaak invullen. Nick koos ervoor om het boekenkastje de uitstraling te geven alsof het er al een tijdje staat. Dit deed hij door eerst met een rollertje transparante buitenbeits, zogenaamde greywash, aan te brengen. Laat deze laag drogen en schuur vervolgens op om wat kleurverschil te maken. Breng met een ‘droge kwast’ een tweede beitslaag aan met de kleur ‘ebben’. Gebruik steeds heel weinig verf op de kwast waardoor deze niet dekkend werkt. Zo kan je op de ene plek, met de nerven mee, meer verf aanbrengen dan op andere en krijgt het kastje een verweerde uitstraling. Schilder zowel de buiten- als de binnenzijde zodat het hout volledig beschermd is. Tip: zorg dat je het polycarbonaat van het deurtje volledig afplakt met schilderstape.

Deurtje monteren

Schroef de scharniertjes vast aan het deurtje met vier M4 platkop staalschroeven en vier ringen en moeren. Draai ze niet te vast, want dan kan het polycarbonaat scheuren. Plaats het deurtje aan de voorzijde tegen het huisje, zorg dat er rondom voldoende ruimte is en schroef de scharnieren vast met vier schroeven ( 3.5 x 16 millimeter). Met twee deurmagneetjes kan je ervoor zorgen dat het deurtje dicht blijft zitten. De ijzeren strookjes kan je 1 millimeter vanaf de rand van het polycarbonaat monteren met vier schroefjes (3.0 x 12 millimeter). Om de magneetblokjes te kunnen monteren moet je een stukje hout zagen van 1,5 x 1,8 x 6 centimeter (V); zorg dat het net iets hoger en breder is dan het magneetje. Het magneetblokje schroef je dan met twee schroefjes (3.0 x 12 mm) aan het stukje hout en het houtje schroef je van binnenuit vast aan C met twee schroefjes (3.5 x 16). Stel het magneetblokje zo af dat het deurtje goed sluit en de magneetjes het deurtje dicht houden. Herhaal dit voor het tweede blokje.

Nick: “Druk de dwarsdraad met een schroevendraaier naar beneden.”

Rieten dak

De kers op de taart is het rieten dakje. Hoe je dit precies maakt zie je in het filmpje. In het kort komt het hier op neer: je legt het riet in de lengterichting op het dak en klemt het tijdelijk vast met een houten lat en twee lijmklemmen. Dit doe je zowel boven als onder. Laat het riet ongeveer 15 centimeter uitsteken. Op het dak heb je al klemlatten gemonteerd, zodat het riet beter vast blijft zitten; het wordt namelijk een klein beetje krom geduwd. Van onderaf klopt u het riet omhoog tot het een mooie lijn vormt en 10 centimeter uitsteekt. Op 9 centimeter vanaf de bovenkant van de houten dakplaat en 9 centimeter vanaf de onderkant plaats je een dwarsdraad. Deze wikkel je om een schroefje (3.5 x 20 millimeter) dat je langs de rand in het dak schroeft.

Vervolgens knip je tienmaal een stukje ijzerdraad van 15 centimeter lang. Dit wikkel je in het midden anderhalf keer om een schroefje (3.5 x 20 millimeter) heen. Vervolgens schroef je langs de dwarsdraad vijf van deze schroefjes tussen het riet in het dak. De uitstekende draadjes wikkel je om dwarsdraad. Met een nijptang draai je het draad vervolgens aan. Het gaat erom dat je de dwarsdraad stevig naar beneden drukt zodat het geheel goed onder spanning komt te staan. Daarna kan je de lijmklemmen en houten latten verwijderen. Aan de bovenkant knip je met een stevige schaar het uitstekende riet af. Herhaal dit voor de andere zijde van het dak.

Palen

Zaag de tuinpalen (U) aan de bovenzijde af onder een hoek van 45 graden, zodat vogels er geen nestje op kunnen bouwen. Maak op U twee markeringen, vanaf de schuine zijde op 30 centimeter en van onderaf op 50 centimeter. Leg de paal tegen de zijkant van het huisje, precies in het midden, met de 30 centimeter-markering gelijk aan de onderzijde van het huisje. Schroef de paal van binnenuit vast met vier schroeven (4.0 x 60 centimeter). Herhaal dit voor de andere zijde.

Plaatsen

Op de locatie waar je het buurtboekenkastje wilt plaatsen boor je met een grondboor twee gaten van 50 centimeter diep. Zet de palen daarin; zorg dat de 50 centimeter-markering gelijk is aan de grond en dat de palen waterpas staan.

Nicks tips

Tip 1: Hout zagen

Als het voor jou noodzakelijk is om de grote plaat bij de bouwmarkt in stukken te laten zagen, dan kan je de volgende maten aanhouden: eenmaal 122 x 53,8 centimeter, eenmaal 122 x 31,8 centimeter, tweemaal 122 x 45,2 centimeter. Dan hou je een stuk over van circa 122 x 67 centimeter, dat je in principe niet nodig hebt voor dit project.

Tip 2: Polycarbonaat zagen met decoupeerzaag

• Laat het beschermfolie zitten
• Breng schilderstape aan op de plek waar u wilt zagen en teken hier op af.
• Gebruik een metaalzaagje en zet de decoupeerzaag op halve snelheid.
• Laat het zaagje het werk doen en duw de decoupeerzaag goed naar beneden.