Maak een bank en tafel ineen

Is het een tuintafel of een tuinbank? Deze ‘banktafel’ is het allebei. Een fijne zitplaats wordt in een handomdraai een praktische buitentafel. Maak dit grappige multifunctionele meubelstuk aan de hand van de werkbeschrijving van Landleven-timmerman Nick van Zutphen. De hele werkbeschrijving vind je in de Landleven editie van juni.

Klik op de werktekeningen om ze te vergroten en te downloaden en printen

Banktafel werktekening 1

Banktafel werktekening 2

Banktafel werktekening 3

Banktafel werktekening 4

Dit heb je nodig voor de banktafel:

• 4 x blokhut profiel grenen 2,8 x 15,5 x 180 cm
• 2 x afdekplank grenen 2,8 x 13,5 x 180 cm
• 5 x tuinbalk geschaafd 4,4 x 6,8 x 240 cm
• 40 x hardhoutschroef 5.0 x 90 mm rvs
• 24 x hardhoutschroef 5.0 x 50 mm rvs 1
• 6 x platkopschroef 4.0 x 50 mm rvs
• 2 x staartheng 150 mm
• 12 x meubelglijder kunststof

En verder:

• accuboor
• houtboor 5 mm
• houtlijm watervast
• lijmklemmen
• potlood
• rolmaat
• schilderstape
• schuurpapier (korrel 80 en 150)
• tuinbeits (eiken)
• tuinbeits blauw (en tandenborstel)
• verstekzaag
• winkelhaak

Zaagwijzer

Iets minder dan de helft van de zaagsneden zijn haaks, voor de overige zaagsneden staat in de tekst vermeld onder welke hoek de afkortzaag moet worden ingesteld (zie tip 1). Of je de afkortzaag linksom of rechtsom moet verstellen is te zien in de zaagwijzer (werktekening 3). De zaagwijzer is opgesteld om zo efficiënt mogelijk het hout te gebruiken. Let op: de aangegeven maten zijn altijd gemeten langs de zijde van de balk die naar je toe ligt. Soms is dit de korte zijde van een stuk en soms de lange zijde.

Zo ga je te werk voor de banktafel:

Controleer bij al het hout of er aan de kopse kant een label met een nietje zit, en verwijder dit. Leg een tuinbalk plat op de werktafel, maak een markering op 121,2 centimeter en zaag de balk hier haaks door (G). Maak een markering op 40,7 centimeter en zaag hier ook haaks door (A). Zet de volgende markering op 31,7 centimeter, stel de afkortzaag in op 10 graden en zaag door (F). Zet de laatste markering op 41,3 centimeter en zaag hier ook op 10 graden (B). Herhaal deze stappen voor een tweede reeks G-A-F-B.

Neem de volgende tuinbalk; zaag vanaf de linkerhoek op 10 graden een klein stukje van de balk af. Meet vanaf dit punt 41,3 centimeter en zaag wederom af op 10 graden (B). Maak vanaf deze zaagsnede een markering op 23,8 centimeter en zaag haaks af (C). Herhaal deze stappen voor nog een stuk B en C. Meet vervolgens 22,6 centimeter en stel de zaag af op 10 graden (C). Meet 26,1 centimeter en zaag deze haaks af (D). Zaag nogmaals C en D.

Leg een tuinbalk plat op de werktafel, maak een markering op 121,2 centimeter en zaag de balk hier haaks door (G). Meet vanaf deze zaagsnede 14 centimeter af en zaag vanaf dit punt onder een hoek van 45 graden naar links (I). Langs de zijde die naar je toe ligt markeert u een punt op 27,9 centimeter. Zaag ook hier af onder een hoek van 45 graden (H). Meet vanaf de zaagsnede 7,2 centimeter en zaag haaks af (I). Herhaal deze stappen voor I, H en I. Meet tot slot 13,2 centimeter, zaag haaks af (E). Herhaal deze stappen en zaag nog een reeks G-I-H-I-I-H-I-E. Zaag viermaal een blokhutprofiel op een lengte van 137,2 centimeter (J) en twee afdekplanken op een lengte van 137,2 centimeter (K).

Poten

Leg A plat op de werktafel en leg C met de haakse zijde ertegenaan. Markeer op de smalle zijde van A het middelpunt van C; boor met een 5 millimeter-boor voor in A. Klem A en C aan de werktafel met een lijmklem. Verlijm en schroef A aan C met één schroef van 5.0 x 90 millimeter. Leg B tegen de schuine zijde van C, markeer het punt om voor te boren waarbij de schroef midden in C uitkomt. Boor voor, verlijm en schroef B aan C met één schroef van 5.0 x 90 millimeter. Zorg dat B en C goed vastgeklemd zitten zodat ze tijdens het schroeven niet ten opzichte van elkaar kunnen schuiven. Zorg dat A en C haaks liggen, klem ze indien nodig vast met lijmklemmen. Plaats D tussen A en B in, zorgt dat D haaks ligt ten opzichte van A en met de schuine zijde aansluit op B. Boor A en B voor, verlijm en schroef A aan D en B aan D met twee schroeven van 5.0 x 90 millimeter. Herhaal deze stappen voor het tweede paar poten.
 

Armleuning

Leg E plat op de werktafel en plaats C ertegenaan. Markeer op E het punt om voor te boren en boor voor met een 5 millimeter-boor. Leg C en E haaks op de werktafel en klem vast. Verlijm en schroef E aan C met één schroef (5.0 x 90 millimeter. Leg vervolgens F haaks tegen E, boor voor, verlijm en schroef F vast aan E met één schroef van 5.0 x 90 millimeter. Zorg dat C en F parallel aan elkaar liggen, leg B tegen C en F, zorg dat B aan de onderzijde gelijk is aan C. Klem alle delen vast, boor voor, verlijm en schroef B aan C en F met twee schroeven van 5.0 x 90 millimeter. Herhaal deze stappen voor de tweede armleuning.
 

Montage

Leg armleuning B-C-E-F plat op de werktafel; leg de zijde die straks naar buiten wijst naar onderen. Maak op het raakvlak tussen B en C een markering op 5,7 centimeter van de kopse kant van B. Maak langs de andere lange zijde van B een markering op 4,5 centimeter. Verbind deze twee punten met een lijn (zie werktekening rugleuning onder). Maak aan het andere uiteinde van B ook twee markeringen, aan de buitenkant op 3,5 centimeter en aan de binnenkant op 2,3 centimeter. Verbind ook deze punten met een lijn. Herhaal deze stappen voor de andere poten B-C-E-F (zie werktekening 4 voor de rugleuning).

Neem twee (rest)stukken multiplex van 12 millimeter dik waar het tussenstuk G-H-I stabiel op kan liggen, leg de armleuning op zijn kant met B naar onderen en schuif B tegen beide stukken G aan, zo dat de markeringen op B uitlijnen met G. Boor voor, verlijm en schroef B aan G met twee schroeven van 5.0 x 90 millimeter. Herhaal dit voor de andere armleuning. Herhaal al deze stappen voor de poten A-B-C-D en het tweede tussenstuk G-H-I.
 

Zitting

Plaats het onderstel A-B-C-D-G-H-I op de werktafel en leg er twee blokhutprofielen J op plus één afdekplank K. Leg K gelijk aan de voorzijde van A. Zorg dat poten A-B-C-D en tussenstuk G-H-I haaks ten opzichte van elkaar staan en dat de uiteinden van J en K ongeveer 3,6 centimeter oversteken. Verlijm en schroef J en K aan A, B en C met vier schroeven van 5.0 x 50 millimeter per plank, twee aan iedere zijde. Herhaal deze stappen voor B-C-E-F-G-H-I.
 

Afwerking

Werk de tafelbank af naar eigen inzicht. De belangrijkste tips zijn:
1. Tuinhout is relatief vochtig, daarom is het beter om het bankje te laten drogen voordat u het verder afwerkt.
2. Vul eventueel met houtkleurige houtvuller grote oneffenheden en kieren op. Dit verlengt de houdbaarheid van het bankje. Zelfs met transparante beits is het resultaat heel acceptabel.
3. Gebruik tuinbeits, in drie lagen, grondverf is niet nodig.
4. Plaats op iedere kopse kant van A en B twee kunststof meubelglijders; dit zorgt ervoor dat het hout sneller opdroogt waardoor het langer meegaat. Dit werkt alleen als het bakje op een stenen ondergrond staat.
 

Scharnier

Plaats tot slot de scharnieren. Plaats A-B-C-D-G-H-I-J-K op een vlakke ondergrond. Plaats B-C-E-F-G-H-I-J-K erbovenop met het zitgedeelte naar boven gericht. Plaats een scharnier tegen A, E en K. Zorg dat het hart van de bus van het scharnier uitlijnt met het midden, tussen afdekplanken K. Klem het scharnier tijdelijk vast met een lijmklem en schroef vast met twee schroeven van 4.0 x 50 millimeter. Herhaal dit voor de andere zijde. Verwijder de lijmklemmen. Klap het bankje voorzichtig uit tot een tafel en controleer of de poten vlak staan en of het tafelblad goed uitlijnt. Als dit het geval is, klap dan de bank weer in en draai de overige schroeven erin. Het is normaal dat er in het midden een kier zit en dat de scharnieren iets naar boven uitsteken.
 

Nicks tips

Hoek instellen
Een haakse hoek is 90 graden. Als een verstekzaag haaks staat geeft deze 0 graden aan. In deze tekst vind je de hoek zoals je deze dient in te stellen op de afkortzaag. Als je met een gradenboog werkt kun je de juiste hoek berekenen met 90 minus de aangegeven hoek. 10 graden in de tekst wordt dan 80 graden op de gradenboog en 45 graden blijft 45 graden.
Verschillend gereedschap
Bereik een vergelijkbaar resultaat met drie verschillende soorten gereedschap. Drie manieren om in verstek te zagen:
– met de handzaag
– met de cirkelzaag

In de video hierboven doet Nick stap voor stap voor hoe hij de rugleuning maakt.