Houtkachels en plattelanders

Houtkachels en plattelanders

Houtstook is een vertrouwde manier om het huis te verwarmen, vooral in de koudere maanden. Of het nu gaat om het beperken van stookkosten, koken op hout of een houtkachel als alternatief voor gasverwarming, voor veel plattelanders is de kachel een essentieel onderdeel van het dagelijks leven.

Houtkachel aan in de winter

In het buitengebied van Vorden gaat de kachel aan. “Wij zijn echte winterstokers, zodra het kouder wordt gaat de kachel aan”. Bij Theo en Hennie Hamer staat er ruim twintig kuub hout in voorraad rondom de monumentale boerderij waarin zij wonen. “We stoken hout uit ons eigen bosje. Een mooie mix van beuk, eik en berk.”

Zwitserse methode

Theo: “We maken de kachel altijd aan met de Zwitserse methode. En natuurlijk zorgen we dat het hout goed droog is, minimaal drie jaar gedroogd.” De Zwitserse methode is een energiezuinige manier van stoken; deze techniek zorgt voor een schonere verbranding met minder rookontwikkeling en een snellere ontbranding. Afhankelijk van het weer stoken Theo en Hennie per winter zo’n vijf tot zes kuub hout. “Nu we niet meer werken en meer thuis zijn, is het wel iets meer geworden. Nu gaat de kachel ’s ochtends al aan. Het is een heel aangename warmte.”

Stoken in monument

Hennie vertelt: “Ons huis is een gemeentelijk monument. Toen we 42 jaar geleden gingen verbouwen wilden we graag thermopane beglazing, maar dat mocht toen niet. Het enorme raam in onze woonkamer, de vroegere deeldeuren, is niet geïsoleerd. En dat voel je in de winter wel. Ertegen stoken met de verwarming is een kostbare zaak.”

Hoog rendement

Hennie: “Voor ons staan vuur en warmte gelijk aan gezelligheid. En ook het financiële aspect speelt mee. Op gas stoken is gewoon duur. Heel vroeger hadden we hier zelfs tankgas, dat was nóg duurder.” Ze hebben deze kachel nu een kleine tien jaar, maar door de hoge gasprijzen destijds hadden ze de aanschaf er met anderhalf jaar al uit. De huidige, moderne kachel geeft juist een hoog rendement en door de goede verbranding is de uitstoot minder. Hennie: “Onze buren hebben bijna allemaal een houtkachel. De huizen liggen hier zover uit elkaar dat niemand snel klaagt over rook- of geuroverlast. Ik kan me voorstellen dat het in een dichtbevolkte straat in de stad heel anders is.”

Hout van eigen erf

Het zagen en kloven van het hout doet Theo zelf. “Eerst met een zelfgemaakte kloofmachine achter de trekker, maar sinds we zonnepanelen hebben doen we het met een elektrische kloof­machine.” Tijdens het hakken en kloven komt een vriend van Theo vaak helpen. Ook Hennie is vaak van de partij: ”Met het opstapelen van het hout help ik altijd graag, dat vind ik een leuke klus.”

houtkloven met een bijl

Stookverbod op het platteland?

In ons land is het stoken van hout in openhaarden, kachels en vuurkorven steeds meer onderwerp van discussie. Vooral in stedelijk gebied. Maar ook in het buitengebied komt een mogelijk stookverbod steeds vaker op de politieke agenda te staan. Op dit moment is er geen landelijk stookverbod voor particulieren. Gemeenten hebben echter wel de bevoegdheid om, via bijvoorbeeld een Algemene Plaatselijke Verordening (APV), lokaal een stookverbod in te stellen, zoals bijvoorbeeld al het geval is in de gemeente Amersfoort. RIVM-richtlijnen adviseren gemeenten om maatregelen te overwegen bij slechte luchtkwaliteit, zoals op dagen met mist of windstilte.

Benieuwd naar de argumenten voor en tegen een stookverbod? In Landleven januari/februari lees je het volledige artikel. Daarin lees je ook hoe Peter Geluk en Marieke van de Kolk hun boerderij verwarmen met een houtgestookte cv.


Esther van Middendorp

Als kind groeide Esther op op het Veluwse platteland. De geboorte van jonge dieren, uren zwerven door het bos, een onverwachts treffen met een wild zwijn of edelhert… het waren de ingrediënten van haar jeugd. Als redacteur bij Landleven vertaalt ze haar liefde voor de natuur naar verhalen over de meest uiteenlopende onderwerpen op dit gebied. Daarnaast ontwerpt, maakt en beschrijft ze veel van de doe-het-zelf-artikelen: van praktisch bordenrek tot nostalgische duwslee.