De verbouwing: Verduurzamen als uitgangspunt
De vorige bewoner stookte, nog voor de energiecrisis, vierhonderd euro gas per maand, terwijl ze slechts drie ruimtes van de grote boerderij in Holten gebruikte. “We moesten dus wel verduurzamen met ons gezin van vijf en met plannen om de hele boerderij te gebruiken”, vertelt eigenaresse Isla Sint-Bouwman. “Maar nul op de meter? Dat lukt niet met zo’n groot huis.”
Voor
Na: Met fris geschilderde plafonds en doorgebroken muren is een lichte, gezellige woonkeuken gecreëerd.
Animo
Er was aardig wat animo voor de boerderij in Holten die Isla Sint-Bouwman met haar man Lucas ging bezichtigen. “Het was in 2017, nog voor de grote hausse uit, maar er waren toch zo’n 35 gegadigden. Op papier was het dan ook geweldig: een mooie klassieke boerderij met een kleine hectare grond, op vijf minuten van de snelweg en op twee kilometer van het treinstation in het dorp, aan de rand van het bos. In de praktijk was het minder rooskleurig: het waaide binnen.” Voordat de boerderij leefbaar was voor een gezin van vijf, was er volop werk aan de winkel. “We waren er niet met een nieuwe keuken en een paar muurtjes sauzen.”
Duurzamer
De verbouwing begon met het vervangen van de rieten kap. Isla: “De deel was in de jaren zeventig al tot woonruimte verbouwd, maar de vorige eigenaar woonde hier alleen en gebruikte slechts drie kamers van het voorhuis. De zolder was nog gewoon hooizolder en je keek zo tegen het riet van de kap aan. Terwijl de rietdekkers met de kap aan de slag gingen, begonnen wij beneden. Alle vloeren hebben we geïsoleerd en voorzien van vloerverwarming. De enkelglas ramen vervingen we door dubbelglas en we moesten alle leidingen en elektra vervangen. Met een warmtepomp en met zonnepanelen op het dak hebben we verder verduurzaamd. De vorige eigenaar verstookte per maand vierhonderd euro, terwijl ze slechts drie ruimtes verwarmde. Wij waren van plan alle 340 vierkante meter van de boerderij te gaan gebruiken en hier met vijf personen te wonen. Het moest dus wel anders. Met de isolatie, de warmtepomp, van het gas af en de zonnepanelen hebben we een flinke slag gemaakt. Nul op de meter lukt net niet. De boerderij is daar te oud voor: volledige isolatie krijg je niet voor elkaar en meer zonnepanelen passen er niet op het dak. Maar met een energierekening van tweehonderd euro per maand na de energiecrisis zijn we zeker niet ontevreden.”
Voor: De grote speksteenkachel hield een centrale plek in de woonkamer en zorgt voor een groot deel van de warmte. muren is een lichte, gezellige woonkeuken gecreëerd.
Na
Pionieren
Volgens Isla was dat verduurzamen nog wel lastig. “Het is inmiddels zes jaar geleden, toen was het nog echt pionieren. Nu word je haast gedwongen om van het gas af te gaan, toen moesten we nog een boete betalen om van de aansluiting af te komen. Je moet echt stevig in je schoenen staan en eigenwijs zijn om echt te kunnen verduurzamen. De gemeente heeft duurzaamheidsadviseurs, maar het kost veel moeite om je behoeften te laten matchen met de subsidiemogelijkheden. Wij hebben onlangs nog voor zesduizend euro aan glas vervangen, daar kregen we uiteindelijk 250 euro van terug. Dat is bij wijze van spreken niet eens genoeg om het uurtarief van te betalen voor de tijd dat je bezig bent met de aanvraag.”
Ook met isoleren valt er veel te leren. “Zo hebben we hier wel een spouw, maar doordat er folie tussen de muren is aangebracht, kun je er geen extra isolatielaag in aanbrengen. Dat zou tot vochtproblemen leiden. Voor de ramen bleek dubbelglas het hoogst haalbare: triple glas zou een dauwpunt in de muren geven en daarmee ook weer vochtproblemen. Zulke dingen moesten we zelf uitvinden.”
Advertorial
Korting op inloopdouche
Veilig en onbezorgd onder de douche stappen, dát is wat u wilt. Profiteer deze zomer van speciale Summersale-korting van €500 op uw gloednieuwe inloopdouche.
Niet functioneel
Isla en Lucas doen er bij de verbouwing alles aan om de boerderij zoveel mogelijk in oude glorie te herstellen. Isla: “Je koopt een oude boerderij, dan probeer je ook de oude elementen te bewaren. Overal zitten op- en afstapjes. Niet handig, maar ze horen bij de boerderij en we hebben ze laten zitten. Bij ons gebint zit nog een rare balkenconstructie. Die heeft geen draagfunctie, maar we hebben hem toch bewaard. De haken aan het oude gebint om vlees aan te drogen hebben ook geen functie meer, maar ook die hebben we laten zitten. Ze vertellen mede het verhaal van de boerderij. In de keuken zaten gekke latjes waar ik de bedoeling niet van snapte. Toen een klusjesman vertelde dat dit worstenlatjes zijn, waar vroeger worsten aan te drogen hingen, heb ik ze toch weer teruggeplaatst. Die kleine elementen vind ik leuk, er zit een verhaal aan.” De estriken op de deel konden ze niet hergebruiken. “We hebben geprobeerd ze uit te bikken, maar ze lagen zo vast in het beton dat ze allemaal kapotgingen. Uiteindelijk hebben we een betonvloer over de oude tegels gegoten en is de vloer zo’n tien centimeter omhoog gekomen.”
Voor: De bedstee bleef bewaard als chill-ruimte voor de kinderen.
Na
Rood plafond
Ook een bedstee in de woonkamer bleef bewaard. “Als chill-ruimte voor de kinderen en nu onze neefjes en nichtjes. De extra ruimte hadden we niet nodig, dus behouden was logisch.” Wat wel veranderde is het kleurgebruik in huis. “Alles hierbinnen was donkerbruin, met ossenbloedrode accenten. Het houten plafond op de deel hebben we wit geschilderd en ook de rode plafonds kregen een andere kleur.” Alleen in de zitkamer behielden ze de kleur. “Toch leuk om het ergens origineel te houden.” Met een oudroze muur en bijpassende schilderijen en meubels geeft het alsnog een fijn, warm effect.
Al met al was het stel anderhalf jaar bezig met hun grote renovatie. “Op een paar klussen na hebben we alles zelf gedaan, met veel hulp van vrienden en familie. We hadden ieder weekend klusweekend, waarbij wij het bier en een barbecue regelden. Na een half jaar zijn we hier ingetrokken, toen was de benedenverdieping klaar. De kinderen sliepen in de slaapkamer beneden, er was nog een oude badkamer en wij sliepen in de woonkamer. Dat leverde wel eens verraste blikken op van bezoek, maar er was ruimte zat en het ging prima. We zijn toen nog een jaar met de bovenverdieping bezig geweest. Inmiddels hebben we ook de buitenruimte klaar, met nieuwe houtsingels, een moestuin en een mooie siertuin. Al ben je natuurlijk nooit echt klaar: alles is hier groot en daardoor veel. Als ik de ramen wil lappen, ben ik wel even bezig: het zijn er veertig. Wij vinden dat prima, we houden niet van stilzitten. Maar je moet er wel een balans in vinden, voor je het weet kom je het hele weekend je erf niet af. Voor een huis als dit moet je dingen laten, maar dat is voor ons een bewuste keus. Het is veel, maar we genieten enorm van het buitenleven.”
Foto’s: Otto Kalkhoven
Angela schrijft de tuinverhalen voor Landleven. Daardoor komt ze in de mooiste landelijke tuinen van Nederland. Overal neemt Angela wel ideeën mee die ze in haar eigen tuin wil toepassen. Dat is nog wel een project in ontwikkeling: rond haar woonboerderij verschijnen nu de eerste borders en ze is dit jaar enthousiast begonnen met een moestuin. Wat Angela nog mist aan kennis compenseert ze ruim met enthousiasme voor alles wat groeit en bloeit. Haar vingers zijn nog niet groen, maar zien wel regelmatig zwart van tuinaarde.