Eerherstel voor Limburgse Maasheggen
In de Noord-Limburgse gemeenten Bergen, Gennep en Mook en Middelaar wordt komende weken op grote schaal gewerkt aan de terugkeer van de karakteristieke maasheggen.
Dat gebeurt in twee fasen: meidoornhagen die gevoelig zijn voor de ziekte bacterievuur worden gerooid. Daarnaast worden nieuwe hagen aangeplant die zich zullen ontwikkelen tot volwaardig groene linten in het Noord-Limburgse Maaslandschap.
De totale lengte aan opgeknapte hagen dit voorjaar beslaat drie kilometer. Het is de bedoeling dat de volwaardige heggen vooral terugkeren rond Oud-Bergen, Diekendaal (bij Heijen), Gennep en Middelaar. Van oudsher behoren de heggen hier tot de historische lijnen in het landschap.
Cruciale rol voor boeren en particulieren
Bij het herstel en de terugkeer van de karakteristieke Maasheggen op Limburgs grondgebied is een cruciale rol weggelegd voor de boeren en particulieren met gronden langs de Maas in de gemeenten Bergen, Gennep, Mook en Middelaar. Tot midden vorige eeuw waren de breed uitgroeiende Maasheggen in en langs de uiterwaarden van de rivier beeldbepalend voor de Maasvallei. Niet alleen aan de Brabantse zijde, maar ook in Noord-Limburg.
Het Manifest voor de Maasvallei noemt de hagenstructuur aan weerszijden van de Maas zelfs ‘uniek voor West-Europa’. Na de introductie van het prikkeldraad werden veel heggen die dienden als perceelscheiding opgeruimd. Deze ontwikkeling werd verder versneld door ruilverkavelingen en de schaalvergroting in de landbouw. Verder raakten veel heggen vanaf de jaren vijftig in verval door het ontbreken van onderhoud. In het Brabantse deel rond Vierlingsbeek, Boxmeer en Oeffelt bleven diverse gebieden met Maasheggen bewaard. In Limburg was de landschappelijke vervlakking relatief groter. Her en der kunnen nog wat restanten van Maasheggen aangetroffen worden.
Groot draagvlak voor terugkeer Maasheggen
Het draagvlak voor de terugkeer van dit groene erfgoed is de laatste jaren enorm toegenomen. Dat komt mede door het initiatief van lokale boeren, verenigd in Innovatief Platteland, die serieus werk maken van hun rol als rentmeester in het landschap. In samenwerking met de stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg en adviesbureau Arvalis heeft Innovatief Platteland de laatste drie jaar stevig gewerkt aan de renaissance van de Limburgse Maasheggen. Daarbij ging de aandacht niet alleen uit naar de landschappelijke en natuurlijke betekenis van de bestaande heggen. Maar ze keek ook naar de aanleg van nieuwe hagen als verbindingszone.
Op basis van een goede inventarisatie van de wensen en belangen van de streekbewoners is ruim een jaar geleden passende vergoeding voor het onderhoud van de hagen vastgesteld door de Provincie Limburg. Komende tijd worden de bestaande hagen die gevoelig zijn voor bacterievuur vervangen door minder gevoelige nieuwe meidoornstruiken. Voor het herstel van de hagen ontvangen deelnemers een passende subsidie. Op basis van het opgebouwde vertrouwen en draagvlak voor dit herstelproject wordt verwacht dat er nog op diverse plekken heggen bijgeplant worden.
Het project ‘Maasheggen – de schop in de grond’ is mede mogelijk met een steun van de Provincie Limburg, Platteland in Uitvoering en de gemeenten Bergen, Gennep, Mook en Middelaar.
