De loonwerker

Halverwege maart, de mest zit erin. De loonwerker heeft drijfmest van de koeien geïnjecteerd op de weides voor de paarden. Het ging erin als een mes in de boter en er bleef een mooi patroon van strepen achter. Dat doen we eenmaal per jaar, want je kunt niet alleen maar ‘nemen’ van de vruchtbare aarde.

Terwijl ik dit schrijf, realiseer ik me dat een deel van u het begrip loonwerker kent als z’n broekzak, maar een deel van de nieuwe bewoners van het platteland niet of maar half. Loonwerkers, dat zijn die gasten die met te grote machines de bodem dichtrijden, van die stinkende, bederfelijke mest verspreiden, eigenlijk te groot zijn en daarmee een gevaar op de openbare weg, terwijl ze een modderspoor achterlaten. Tot zover het vooroordeel. Nu even een paar nuances aanbrengen.

Een boer huurt een loonwerkbedrijf in om te bemesten, gras in te kuilen, bieten te rooien en bijvoorbeeld mais te hakselen, want dat is werk waarvoor kostbare machines nodig zijn die pas renderen als ze efficiënt hun uren draaien en daarvoor van bedrijf naar bedrijf gaan. Je kunt je afvragen, is die industrialisatie niet precies de oorzaak van de problemen in de landbouw? Dat is een goede vraag, maar dan kom je op het bekende debat over open markt, prijzen van voedsel en marges in de keten. Je kunt het de loonwerker niet aanrekenen.

Wat je wel kunt doen is eens een gesprek aangaan met zo’n – meestal – man, want zolang hij hoog in een cabine zit is het een anonieme vent ‘waar je last van hebt’, terwijl de doorsnee loonwerker een enorme schat aan kennis heeft over het gebied en ook voor een particulier met een lapje grond onverwacht veel kan betekenen. Die loonwerker weet namelijk al van generatie op generatie in welk deel van het perceel je wel of niet kunt rijden zo halverwege maart, weet je precies te vertellen welk effect welke bemesting heeft, ook als je alleen ‘kruiden’ kweekt, en hij kan je vertellen dat die enorme machine een lagere druk per vierkante centimeter heeft dan een oud ploftrekkertje, dus juist minder verdichting geeft. Kennis dus. Maar het is ook gewoon reuze handig om iemand te kennen die voor een alleszins redelijk uurtarief met een kraan een grondwalletje of een vijver kan maken, of het weiland nieuw kan inzaaien met bloemen of productiegras. U vraagt, hij draait. Je ziet van die borden ‘respect voor de boer’; van mij mag dat van ‘respect voor de loonwerker’ er ook wel hangen.

O ja, de loonwerkers die ik ken houden prima rekening met het overig verkeer en vegen de modder nadien keurig van de straat. Een eikel daargelaten, maar die heb je overal.

Mario Broekhuis
hoofdredacteur

Het jaar 2025 is een feestelijk jaar voor Landleven, want we vieren dat we al 30 jaar onze liefde voor het buitenleven in Nederland delen met onze trouwe lezers via ons mooie, maandelijkse magazine. Bekijk onze jubileumvideo, waarin je kennis maakt met de bevlogen redactie van Landleven!