Vlecht een smacht
Henny van de Brink uit Barneveld is nog maar een van de weinigen die het in de vingers heeft: het vlechten van een smacht. Deze mat van roggestro werd in vroeger dagen gemaakt als extra bescherming tegen inslag van regen bovenaan de hooiberg. Henny laat hier stap voor stap zien hoe ze te werk gaat.
De hele reportage met uitgebreide beschrijvingen staat in Landleven oktober 2015 (nummer 8).
“Maak een mooi bosje en zet dit ergens tegenaan, bijvoorbeeld een hek of paal. Zet deze staander op twee punten vast.”
“Neem nu twee dunnere bosjes stro en houd ze kruislings in je handen. Schuif een beetje met de aren zodat je één lange sliert krijgt. Maak een draaiing in het midden en bind het vast met een touwtje”
“Leg het midden van de sliert zo’n veertig centimeter onder de top van de staander en zet dit met het touwtje vast.”
“Kruis het stro, waarbij u links over rechts legt.”
“Maak nu de omslag: vouw de top met een lichte buiging tussen de twee stukken stro in je handen.”
“Haal een klein bosje stro uit de staander – dat is altijd even priegelwerk – en draai dit als een koordje. Breng het naar je linkerhand.”
Hieronder gaan de stappen verder:
Nu geeft de aangever een nieuwe bos. Dit is een dikkere bos. Zet de nieuwe bos strak tegen de rest aan en geef het bosje in je rechterhand een draai terwijl je vlecht. Werk zo verder.”
“Zo ziet het werk eruit voordat er weer een nieuwe bos bijkomt.”
Een detail van het kleine koordje dat je er steeds bij pakt. Je moet steeds één bosje overslaan (behalve bij de eerste staander). Draai het koordje rechtsom en druk de nieuwe staander goed strak.
Maak nu de tussenvlecht. Begin weer met een lange sliert stro van twee kruislings gelegde dunne bosjes, zoals bij stap 3. De tweede vlecht komt iets hoger dan de helft.
In plaats van telkens een nieuwe bos stro erbij te krijgen, pak je nu de bestaande staander op en vlecht deze mee.
Vlecht zo door tot je bij het einde bent.
Het eindstuk van de smacht. Bind de eindvlechten vast met een touwtje en knip losse sprieten uit de vlechten eventueel af met een schaar.
De smacht kan aan de berg bevestigd worden. “Een goede smacht kan jarenlang goed blijven.”
